Zelf een schutting maken: de complete handleiding

Een eigen schutting maken geeft een fijn gevoel van voldoening. Het is meer dan alleen een afscheiding; het is een stukje van jouw tuin, door jouzelf vormgegeven. Het markeert de grens van jouw persoonlijke buitenruimte, biedt privacy en draagt bij aan de sfeer. Met de juiste voorbereiding en een beetje handigheid, is dit een klus die je met trots zelf kunt voltooien. Deze handleiding neemt je stap voor stap mee in het proces, zodat je straks geniet van een prachtige, zelfgebouwde schutting.

De voorbereiding: een solide basis voor jouw schutting

Een goede start is het halve werk, zeker bij een project als dit. Voordat je de eerste paal de grond in slaat, is een doordacht plan essentieel. Dit voorkomt verrassingen en zorgt ervoor dat je efficiënt te werk gaat.

Regels en overleg: wat mag en wat vindt de buur?

Voordat je enthousiast begint, is het verstandig om even stil te staan bij de regels. In Nederland zijn er vaak gemeentelijke voorschriften voor de maximale hoogte van een schutting, vooral in de voortuin. Meestal mag een schutting in de achtertuin tot 2 meter hoog zijn, direct op de erfgrens. Controleer dit altijd bij jouw gemeente om zeker te zijn. Staat de schutting precies op de erfgrens? Dan is het een gezamenlijk bezit met de buren. Goed overleg vooraf over het type schutting, de kostenverdeling en het onderhoud voorkomt onenigheid achteraf. Maak duidelijke afspraken en leg deze eventueel vast.

De juiste plek bepalen: waar komt de schutting?

Weet je precies waar de erfgrens loopt? Als er twijfel is, is het verstandig om dit eerst uit te zoeken, bijvoorbeeld via het Kadaster of door de originele tekeningen van het huis te raadplegen. Een schutting die per ongeluk op het terrein van de buren staat, leidt tot vervelende situaties. Markeer de lijn waar de schutting komt te staan duidelijk met piketpaaltjes en een draad. Dit helpt je om recht te werken.

VIDEO: GEEN ERVARING NODIG MET HET BOUWEN VAN EEN OMHEINING van BEGIN tot EINDE | Poortbouw en hekkleuring

Het ontwerp kiezen: stijl en functie

Schuttingen zijn er in allerlei soorten en maten. Denk na over de uitstraling die je wilt bereiken. Hier zijn enkele populaire opties:

• Standaard houten schutting: Vaak met verticale planken en een standaard hoogte van ongeveer 1.80 meter. Functioneel en relatief eenvoudig te plaatsen.
• Horizontale planken: Geeft een moderne, strakke look aan je tuin. Kan optisch de tuin breder laten lijken.
• Schermdelen: Kant-en-klare panelen die je tussen palen monteert. Sneller te plaatsen, maar vaak iets duurder in aanschaf.
• Combinaties: Wissel hout af met bijvoorbeeld gaaspanelen voor klimplanten of met decoratieve elementen.

Denk ook na over de gewenste privacy. Wil je volledige afscherming of mag er nog wat licht of zicht doorheen komen? Dit beïnvloedt de keuze voor de plankbreedte en de eventuele tussenruimte.

Meten is weten: hoeveel materiaal heb je nodig?

Meet de totale lengte van de geplande schutting nauwkeurig op. Bepaal vervolgens de hoogte. Houd rekening met de standaardafmetingen van schuttingplanken en -palen. Bereken hoeveel palen je nodig hebt. Een gebruikelijke afstand tussen palen is ongeveer 1.80 meter, maar dit hangt af van het type schutting en de schermbreedte als je kant-en-klare schermen gebruikt. Vergeet niet een extra paal voor het einde of een hoek. Bereken het aantal planken op basis van de lengte, hoogte en plankbreedte. Houd rekening met een klein beetje extra materiaal voor zaagverlies.

Materiaal kiezen: de bouwstenen van jouw project

De keuze van het materiaal bepaalt niet alleen de look van je schutting, maar ook de levensduur en het onderhoud.

Aanbevolen leesvoer

Verdiep je verder in Zelf een schutting maken: de complete handleiding met een aantal zorgvuldig geselecteerde links.

• Kokos schutting plaatsen: Complete handleiding
• Zelf een houten schutting plaatsen? Stap-voor-stap handleiding

Houtsoorten: de kern van de schutting

Hout is een populaire keuze voor schuttingen. Er zijn diverse opties:

• Geïmpregneerd naaldhout (Vuren/Grenen): Dit is vaak de meest budgetvriendelijke optie. Het hout is behandeld (geïmpregneerd) tegen houtrot en insecten, waardoor het langer meegaat dan onbehandeld naaldhout. Levensduur is gemiddeld 10-15 jaar.
• Douglas hout: Een duurzamere naaldhoutsoort met een warme, roze-achtige kleur. Het is van nature redelijk duurzaam (klasse 3) en gaat onbehandeld zo’n 10-15 jaar mee. Na verloop van tijd vergrijst het mooi.
• Hardhout (bijv. Bankirai): Zeer duurzaam (klasse 1 of 2) en bestand tegen alle weersinvloeden. Hardhout gaat vaak 20-25 jaar of langer mee. Het is wel de duurste optie en zwaarder om mee te werken.
• Composiet: Een mix van houtvezels en kunststof. Onderhoudsarm, splintert niet en is kleurvast. Het mist echter de natuurlijke charme van echt hout.

Let bij de aankoop van hout op keurmerken zoals FSC of PEFC. Deze garanderen dat het hout afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen.

Palen: de ruggengraat

De palen zijn cruciaal voor de stevigheid. Je hebt de keuze uit:

• Houten palen: Meestal van dezelfde houtsoort als de schutting of een duurzamere variant (bijvoorbeeld hardhout bij een grenen schutting). Zorg dat het deel dat de grond in gaat goed beschermd is.
• Betonpalen: Zeer duurzaam en ongevoelig voor rot. Vaak gecombineerd met betonnen onderplaten, wat voorkomt dat houten planken direct contact maken met de grond.

De lengte van de palen is belangrijk: reken op ongeveer een derde van de paallengte die de grond in gaat voor voldoende stevigheid. Dus voor een schutting van 1.80 meter hoog, heb je palen nodig van ongeveer 2.70 meter.

Bevestigingsmateriaal: de verbindingen

Gebruik altijd roestvrijstalen (RVS) schroeven. Verzinkte schroeven lijken misschien goedkoper, maar gaan op den duur roesten, wat lelijke vlekken geeft en de constructie verzwakt. Zeker bij houtsoorten met looizuur (zoals eiken of hardhout) is RVS een must om zwarte vlekken te voorkomen. Gebruik schroeven met de juiste lengte, zodat ze voldoende grip hebben in zowel de plank als de paal.

Betonmix: voor een rotsvaste basis

Om de palen stevig in de grond te verankeren, gebruik je sneldrogend betonmortel. Dit is kant-en-klaar in zakken verkrijgbaar en hoef je alleen met water te mengen (of soms zelfs droog in het gat te strooien en nat te gieten).

Benodigd gereedschap: jouw helpende handen

Zorg dat je het juiste gereedschap bij de hand hebt voordat je begint. Dit maakt het werk een stuk makkelijker en veiliger.

• Grondboor of spade (voor de paalgaten)
• Waterpas (essentieel voor rechte palen en planken)
• Rolmaat of meetlint
• (Accu)boormachine (voor het vastschroeven van de planken)
• Handzaag of afkortzaag (om planken op maat te zagen)
• Piketpaaltjes en metseldraad (om de lijn uit te zetten)
• Hamer
• Veiligheidsbril en werkhandschoenen
• Eventueel: lijmklemmen (om planken tijdelijk vast te zetten)
• Eventueel: kruiwagen en emmer (voor het mengen van beton)

Aan de slag: het stappenplan voor jouw schutting

Met de voorbereiding achter de rug en alle materialen en gereedschappen klaar, is het tijd voor het echte werk. Volg deze stappen voor een succesvol resultaat.

Stap 1: De lijn uitzetten

Span een draad tussen de piketpaaltjes die je eerder hebt geplaatst. Dit draad markeert de exacte lijn waar de voorkant van de schuttingpalen komt te staan. Zorg dat het draad strak gespannen is.

Stap 2: Gaten graven voor de palen

Bepaal de positie van de eerste paal. Meet vanaf daar de afstand tot de volgende paal (bijvoorbeeld 1.80 meter hart-op-hart) en markeer die plek. Graaf op elke gemarkeerde plek een gat. De diepte is cruciaal: ongeveer een derde van de paallengte moet de grond in. Voor een paal van 2.70 meter graaf je dus een gat van circa 90 cm diep. Een grondboor maakt dit werk aanzienlijk lichter dan een spade. Zorg dat het gat breed genoeg is om de paal erin te plaatsen en er beton omheen te storten (ongeveer 20-30 cm diameter).

Stap 3: Palen plaatsen en vastzetten

Plaats de eerste paal in het gat. Gebruik de waterpas om de paal perfect verticaal te zetten, zowel in de lengte- als in de breedterichting. Houd de paal op zijn plaats (eventueel met tijdelijke latten) terwijl je het gat vult met snelbeton volgens de instructies op de verpakking. Controleer nogmaals met de waterpas of de paal recht staat voordat het beton uithardt. Plaats de volgende paal op dezelfde manier, controleer de afstand tot de vorige paal nauwkeurig. Gebruik eventueel een lange rechte lat of waterpas om te controleren of de palen ook aan de bovenkant op één lijn staan.

Stap 4: Beton laten uitharden

Geduld is nu belangrijk. Geef het beton voldoende tijd om volledig uit te harden. De droogtijd staat meestal op de verpakking van de betonmortel (vaak 24-48 uur). Belast de palen niet voordat het beton sterk genoeg is.

Stap 5: Schuttingplanken of -schermen monteren

Dit is het moment waarop je schutting vorm krijgt.

• Bij losse planken: Begin onderaan. Plaats de eerste plank waterpas tegen de palen. Houd eventueel een kleine ruimte (een paar centimeter) tussen de grond en de onderste plank om direct contact met vocht te vermijden, tenzij je een betonnen onderplaat gebruikt. Schroef de plank aan beide uiteinden vast aan de palen. Gebruik minimaal twee schroeven per bevestigingspunt. Plaats de volgende planken erboven. Gebruik afstandhouders (kleine blokjes hout van dezelfde dikte) om een gelijke tussenruimte te garanderen als je dat wilt, of plaats ze strak tegen elkaar voor maximale privacy. Controleer regelmatig met de waterpas. Zaag de laatste plank eventueel op maat in de hoogte.
• Bij tuinschermen: Gebruik speciale bevestigingssteunen (L-beslag) die je aan de palen schroeft. Hang de schermen in de steunen en schroef ze vast. Zorg dat de bovenkanten van de schermen netjes op één lijn liggen.

Stap 6: Afwerking (optioneel)

Voor een extra nette afwerking plaats je paalkappen op de palen. Dit beschermt de kopse kant van het hout tegen inwatering en geeft een verzorgde look. Je kunt er ook voor kiezen om de schutting te behandelen met een beits of olie voor extra bescherming of om de gewenste kleur te krijgen. Wacht hiermee tot het hout goed droog is.

Onderhoud: houd je schutting mooi

Een houten schutting vraagt om enig onderhoud om de levensduur te verlengen en de uitstraling te behouden. Maak de schutting jaarlijks schoon met een zachte borstel en water om groene aanslag en vuil te verwijderen. Gebruik geen hogedrukreiniger, want die kan de houtvezels beschadigen. Afhankelijk van de houtsoort en de behandeling, is het aan te raden om de schutting periodiek opnieuw te beitsen of te oliën.

Veelgestelde vragen over zelf een schutting maken

Hoe diep moeten schuttingpalen de grond in?

Een goede vuistregel is om ongeveer een derde van de totale paallengte in de grond te plaatsen. Voor een schutting van 1.80 meter hoog gebruik je dus palen van circa 2.70 meter en graaf je gaten van ongeveer 90 cm diep.

Welk hout kan ik het beste gebruiken voor een schutting?

Dat hangt af van je budget en wensen qua levensduur en uitstraling. Geïmpregneerd grenen of vuren is budgetvriendelijk. Douglas is een mooie middenweg. Hardhout is het meest duurzaam maar ook het duurst. Kies hout met een FSC- of PEFC-keurmerk voor een duurzame keuze.

Heb ik een vergunning nodig om een schutting te plaatsen?

Meestal niet voor een schutting in de achtertuin tot 2 meter hoog. Voor schuttingen in de voortuin of hogere schuttingen gelden vaak wel regels. Controleer altijd de lokale regelgeving bij jouw gemeente.

Hoe zorg ik dat mijn schutting recht komt te staan?

Gebruik een waterpas bij elke stap: bij het plaatsen van de palen en bij het monteren van de planken of schermen. Span een draad om de lijn van de schutting aan te geven en controleer voortdurend of je nog recht werkt.

Wat is beter: houten palen of betonpalen?

Betonpalen gaan langer mee omdat ze niet rotten in de grond. Ze zijn vaak een goede keuze in combinatie met betonnen onderplaten. Houten palen geven een meer natuurlijke uitstraling maar vereisen goede bescherming, vooral het deel dat de grond in gaat.