Stel je voor: je loopt door je tuin, de zon schijnt en overal zie je kleur. Niet alleen van de gebruikelijke bloemen, maar ook van bloemen die je straks op je bord vindt. Eetbare bloemen in je tuin zijn een prachtige manier om kleur, smaak en een vleugje magie toe te voegen aan je maaltijden. Ze transformeren een gewone salade in een feestelijk gerecht en geven desserts een onverwachte, vrolijke noot. Duik mee in de wereld van eetbare bloemen en ontdek hoe je jouw tuin omtovert tot een bron van culinaire inspiratie.
Wat zijn eetbare bloemen precies?
Eetbare bloemen zijn, zoals de naam al zegt, bloemen die je veilig kunt eten. Het gaat hierbij specifiek om bepaalde soorten waarvan bekend is dat ze niet giftig zijn voor mensen. Dit is een belangrijk onderscheid, want lang niet elke bloem is eetbaar. Sommige bloemen zijn zelfs giftig. Het is dus cruciaal om altijd zeker te weten welke bloem je plukt en eet. Eetbare bloemen gebruik je vaak vers. Je voegt ze toe aan gerechten voor hun smaak, kleur of decoratieve waarde. Denk aan de pittige smaak van Oost-Indische kers of de subtiele zoetheid van viooltjes.
Waarom eetbare bloemen in jouw tuin?
Het kweken van eetbare bloemen biedt verschillende voordelen. Het verrijkt je tuin en je keuken op unieke wijze:
- Schoonheid en kleur: Eetbare bloemen zijn vaak net zo mooi als sierbloemen. Ze voegen levendige kleuren toe aan je tuinborders, moestuin of potten op je balkon of terras.
- Smaakverrassing: Veel eetbare bloemen hebben een verrassende smaak. Van peperig en kruidig tot zoet en bloemig. Ze geven een extra dimensie aan je gerechten.
- Unieke garnering: Met eetbare bloemen maak je van elk gerecht iets speciaals. Een simpele salade, een taart of een cocktail ziet er direct spectaculair uit.
- Biodiversiteit: Bloemen trekken nuttige insecten aan zoals bijen en vlinders. Dit is goed voor de bestuiving van andere planten in je tuin, zoals fruitbomen en groenten.
- Gespreksstarter: Serveer je een gerecht met bloemen uit eigen tuin? Reken maar op leuke reacties en vragen van je gasten.
Populaire eetbare bloemen voor in de tuin
Gelukkig zijn er veel eetbare bloemen die je gemakkelijk zelf kweekt. Hieronder vind je een selectie van populaire en vaak makkelijke soorten, perfect voor beginners en gevorderden.
Oost-Indische kers (Tropaeolum majus)
Dit is misschien wel de bekendste eetbare bloem. Oost-Indische kers is een makkelijke eenjarige plant met vrolijke bloemen in geel, oranje en rood. Zowel de bloemen als de jonge bladeren zijn eetbaar en hebben een pittige, peperachtige smaak, vergelijkbaar met waterkers. De bloemen staan prachtig in salades en de bladeren geven een kick aan sandwiches. De onrijpe zaden kun je inmaken als kappertjes. Zet haar op een zonnige plek in goed doorlatende grond. Ze groeit snel en kan zelfs als klimplant of bodembedekker dienen.
Viooltje (Viola cornuta & Viola x wittrockiana)
Kleine viooltjes (hoornviooltjes) en de grotere (tuinviooltjes) zijn charmante toevoegingen aan de tuin en keuken. Ze zijn er in ontelbaar veel kleuren. De bloemen hebben een milde, lichtzoete en soms wat grassige smaak. Ze zijn perfect voor het versieren van taarten, cupcakes, salades en drankjes. Je kunt ze ook versuikeren voor een extra feestelijk effect. Viooltjes houden van een plek in de zon of halfschaduw en bloeien lang, vooral als je de uitgebloeide bloemen regelmatig verwijdert.
VIDEO: DIY tip: Plantenschaal met eetbare bloemen
Goudsbloem (Calendula officinalis)
Goudsbloemen, met hun zonnige oranje of gele bloemen, zijn niet alleen mooi maar ook nuttig. De bloemblaadjes hebben een licht bittere, peperige smaak. Je gebruikt ze vers in salades of gedroogd als een betaalbaar alternatief voor saffraan om rijst of sauzen geel te kleuren (‘armeluis saffraan’). Goudsbloemen zijn makkelijke groeiers. Ze houden van zon en doen het goed in de meeste grondsoorten. Bovendien trekken ze nuttige insecten aan en weren ze soms aaltjes in de grond. Wil je weten wanneer andere tuinplanten bloeien? Bekijk dan de bloeikalender voor tuinplanten.
Lees meer hier
Voor een uitgebreide blik op Tuininspiratie: eetbare bloemen in je tuin, raadpleeg deze geselecteerde bronnen.
- welke eetbare bloemen of planten zijn makkelijk om in je tuin te …
- Eetbare bloemen – Trend | vtwonen
Komkommerkruid / Bernagie (Borago officinalis)
Komkommerkruid is een prachtige plant met helderblauwe, stervormige bloemen. Zowel de bloemen als de jonge bladeren smaken verrassend naar komkommer. De bloemen zijn een fantastische garnering voor salades, koude soepen, limonades en cocktails zoals een Pimm’s Cup. Vries ze in ijsblokjes voor een extra speciaal effect. Bernagie is een makkelijke eenjarige die zichzelf vaak uitzaait. Ze houdt van zon en trekt enorm veel bijen aan, wat haar een waardevolle plant voor de biodiversiteit maakt.
Courgettebloem (Cucurbita pepo)
Heb je courgettes in de tuin? Dan heb je ook eetbare bloemen! De grote, gele bloemen van de courgetteplant zijn een delicatesse. Vooral de mannelijke bloemen (op een lange, dunne steel) oogst je zonder de vruchtproductie te hinderen. Ze hebben een zachte, lichtzoete smaak. Je kunt ze vullen met ricotta of een andere vulling, dippen in beslag en frituren. Of snijd ze fijn en verwerk ze in een omelet of risotto. Oogst ze ’s ochtends als ze net open zijn.
Daglelie (Hemerocallis spp.)
Veel soorten daglelies hebben eetbare bloemen. Let op: verwar ze niet met de giftige echte lelies (Lilium). Dagleliebloemen, vaak in tinten geel, oranje en rood, hebben een knapperige textuur en een lichtzoete, soms wat kruidige smaak. De bloemknoppen kun je roerbakken als groene asperges. De open bloemen voeg je toe aan salades of gebruik je als eetbaar ‘schaaltje’ voor een dip. Elke bloem bloeit maar één dag, dus pluk ze op de dag zelf. Ze groeien goed in de zon of halfschaduw.
Lavendel (Lavandula angustifolia)
De geurige paarse bloemetjes van Engelse lavendel zijn ook eetbaar, maar gebruik ze met mate vanwege de sterke smaak. Ze geven een bloemige, licht parfummige toets aan zoete gerechten zoals koekjes, cakes, ijs en siropen. Je kunt er ook thee van zetten of lavendelsuiker maken. Zorg dat je de culinaire lavendel (Lavandula angustifolia) gebruikt. Lavendel houdt van een zonnige, droge plek en goed doorlatende grond.
Dropplant / Anijsnetel (Agastache foeniculum)
Deze plant heeft prachtige, paarse bloemaren die heerlijk ruiken en smaken naar anijs of drop. Zowel de blaadjes als de bloemetjes zijn eetbaar. Gebruik ze in thee, salades, desserts of als garnering. Dropplant is een vaste plant die veel bijen en vlinders aantrekt. Ze staat graag in de volle zon en in goed doorlatende grond.
Bieslookbloemen (Allium schoenoprasum)
Laat je bieslook eens doorschieten! De mooie paarse bolletjes die verschijnen zijn eetbaar en hebben een milde uiensmaak, net als de sprieten zelf. Haal de individuele bloemetjes los en strooi ze over salades, soepen, eiergerechten of aardappelen voor een subtiele smaak en een vrolijke kleur.
Aan de slag: tips voor planten en kweken
Zelf eetbare bloemen kweken is niet moeilijk. Met deze tips lukt het jou ook:
1. Kies de juiste locatie
De meeste eetbare bloemen houden van een zonnige plek. Minimaal zes uur direct zonlicht per dag is vaak ideaal. Controleer de specifieke behoeften van de bloemen die je kiest.
2. Bereid de bodem voor
Zorg voor een goed doorlatende, voedzame grond. Meng compost door de aarde om de structuur en vruchtbaarheid te verbeteren. Dit geeft je bloemen een goede start.
3. Zaaien en planten
Volg de instructies op het zaadpakket of het plantenlabel. Sommige bloemen zaai je direct in de volle grond, andere kweek je beter voor binnen of koop je als jonge plantjes. Meer tips voor het creëren van een kleurrijke border vind je hier.
4. Water geven en verzorgen
Geef regelmatig water, vooral tijdens droge periodes. Voorkom dat de grond volledig uitdroogt. Verwijder onkruid zodat je bloemen voldoende ruimte, licht en voedingsstoffen krijgen.
5. Biologisch tuinieren is een must
Omdat je de bloemen gaat eten, is het essentieel om volledig biologisch te tuinieren. Gebruik absoluut geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest. Kies voor natuurlijke oplossingen bij plagen, zoals lieveheersbeestjes tegen bladluis of het wegspoelen van luizen met een waterstraal. Gebruik organische meststoffen zoals compost.
Oogsten en gebruiken: zo doe je dat
Het oogsten van eetbare bloemen vraagt een beetje aandacht:
Wanneer oogsten?
Het beste moment om bloemen te plukken is ’s ochtends, nadat de dauw is opgedroogd maar voordat de zon te fel wordt. Op dit moment zijn de bloemen het meest vers en smaakvol.
Hoe oogsten?
Pluk bloemen die net volledig open zijn. Gebruik een schaar of knip ze voorzichtig af met je vingers. Neem alleen de bloemen die je nodig hebt, want ze zijn niet lang houdbaar.
Voorbereiden voor gebruik
Schud de bloemen voorzichtig uit om eventuele insecten te verwijderen. Spoel ze alleen af als het echt nodig is, onder een zachte straal koud water. Laat ze daarna goed uitlekken op keukenpapier. Verwijder meestal de groene delen (kelkblaadjes) en de stamper en meeldraden, tenzij je weet dat deze ook eetbaar zijn (zoals bij courgettebloemen). Vaak eet je alleen de bloemblaadjes.
Bewaren
Eetbare bloemen zijn het lekkerst als je ze direct na het oogsten gebruikt. Wil je ze toch even bewaren? Leg ze dan voorzichtig op een vochtig keukenpapiertje in een afgesloten bakje in de koelkast. Zo blijven ze meestal een dag of twee goed.
Belangrijke veiligheidsoverwegingen
Veiligheid staat voorop bij het eten van bloemen:
- Identificatie is cruciaal: Eet alleen bloemen waarvan je 100% zeker weet dat ze eetbaar zijn. Gebruik een betrouwbare gids of vraag advies als je twijfelt. Eet nooit bloemen uit een bloemist of tuincentrum, tenzij expliciet staat aangegeven dat ze voor consumptie zijn (deze zijn vaak behandeld met pesticiden).
- Kweek biologisch: Gebruik geen pesticiden, herbiciden of andere chemicaliën in de buurt van je eetbare bloemen.
- Pas op voor allergieën: Als je gevoelig bent voor pollen of allergieën hebt, wees dan voorzichtig. Begin met een kleine hoeveelheid om te zien hoe je lichaam reageert.
- Eet met mate: Begin altijd met kleine hoeveelheden, ook als je weet dat de bloem eetbaar is. Sommige bloemen kunnen bij grote hoeveelheden maagklachten veroorzaken.
- Weet welk deel eetbaar is: Meestal eet je alleen de bloemblaadjes. Verwijder de groene delen, stamper en meeldraden, tenzij anders aangegeven.
Creatieve ideeën voor eetbare bloemen in de keuken
Laat je fantasie de vrije loop! Eetbare bloemen bieden eindeloze mogelijkheden:
- Strooi bloemblaadjes over salades, soepen of pasta’s.
- Versier taarten, cupcakes, koekjes en andere desserts.
- Vries kleine bloemetjes (zoals viooltjes of bernagie) in ijsblokjes voor een feestelijk drankje.
- Maak bloemenboter door fijngesneden blaadjes door zachte boter te mengen.
- Infuseer olie of azijn met smaakvolle bloemen zoals Oost-Indische kers.
- Maak versuikerde bloemen (vooral viooltjes) voor een chique decoratie.
- Voeg bloemen toe aan zelfgemaakte limonade, ijsthee of cocktails.
- Gebruik goudsbloemblaadjes om rijst of risotto een mooie kleur te geven.
- Vul grote bloemen zoals courgettebloemen of daglelies.
Het toevoegen van eetbare bloemen aan je tuin is een avontuur dat zowel je tuin als je bord verrijkt. Het is een uitnodiging om te experimenteren met kleur, smaak en textuur. Begin klein, kies een paar makkelijke soorten en ontdek zelf de vreugde van koken met bloemenpracht uit eigen tuin.
Veelgestelde vragen over eetbare bloemen
Zijn alle bloemen eetbaar?
Nee, absoluut niet. Veel bloemen zijn oneetbaar of zelfs giftig. Eet alleen bloemen waarvan je zeker weet dat ze eetbaar zijn en die biologisch gekweekt zijn zonder chemicaliën.
Hoe weet ik zeker of een bloem eetbaar is?
Raadpleeg betrouwbare bronnen zoals tuinboeken, gespecialiseerde websites of vraag advies aan een expert. Begin met bekende eetbare soorten zoals viooltjes, Oost-Indische kers of goudsbloem. Bij twijfel: niet eten.
Kan ik bloemen uit de bloemenwinkel eten?
Nee, eet nooit bloemen van de bloemist of uit een tuincentrum, tenzij ze specifiek als eetbaar worden verkocht. Deze bloemen zijn vaak behandeld met pesticiden en andere chemicaliën die niet veilig zijn voor consumptie.
Wanneer kan ik eetbare bloemen het beste oogsten?
Het beste moment is ’s ochtends, nadat de dauw is opgedroogd. De bloemen zijn dan het meest vers en smaakvol.
Hoe bewaar ik geplukte eetbare bloemen?
Gebruik ze bij voorkeur direct. Als je ze moet bewaren, leg ze dan voorzichtig op vochtig keukenpapier in een afgesloten bakje in de koelkast. Zo blijven ze maximaal 1 tot 2 dagen goed.
Moet ik eetbare bloemen wassen?
Was ze alleen als het echt nodig is, heel voorzichtig onder koud water. Schud ze eerst goed uit om insecten te verwijderen. Wassen kan de tere blaadjes beschadigen en de smaak verminderen.
