Tuinbank van steigerhout: ontwerp en constructie

Stel je voor: een zonnige plek in je tuin, een goed boek, een koel drankje… en jij zit comfortabel op een prachtige tuinbank. Niet zomaar een bank, maar een unieke steigerhouten tuinbank die je zelf hebt ontworpen en gemaakt. Klinkt dat niet heerlijk? Steigerhout heeft een warme, robuuste uitstraling en past perfect in veel tuinstijlen. Het zelf maken van zo’n bank is bovendien een ontzettend leuke en voldoening gevende klus. In dit artikel begeleiden we je door het hele proces, van het eerste idee tot de laatste schroef.

Waarom kiezen voor een steigerhouten tuinbank?

Steigerhout is populair voor tuinmeubelen, en dat is niet zonder reden. Het heeft een aantal fijne eigenschappen die het ideaal maken voor jouw project:

• Robuuste uitstraling: Gebruikt steigerhout heeft vaak al een ‘leven’ achter de rug op de bouwplaats. Dit geeft het een uniek, doorleefd karakter met sporen van cement of verf. Ook nieuw steigerhout heeft die stoere, onbewerkte look.
• Sterk en duurzaam: De planken zijn oorspronkelijk gemaakt om zware lasten te dragen. Ze zijn dik (meestal rond de 3 cm) en kunnen tegen een stootje. Met de juiste behandeling gaat een steigerhouten bank jarenlang mee in je tuin.
• Relatief betaalbaar: Vergeleken met hardhout of andere speciale houtsoorten is steigerhout vaak vriendelijker voor je portemonnee. Zeker als je gebruikt hout op de kop tikt.
• Makkelijk te bewerken: Hoewel het stevig is, laat steigerhout (meestal vuren of grenen) zich goed zagen, schroeven en schuren. Ideaal voor de doe-het-zelver.

Natuurlijk zijn er ook aandachtspunten. Steigerhout werkt; het kan krimpen of uitzetten door vocht en temperatuur. Het is ook zwaar en kan splinters bevatten als je het niet goed schuurt. Maar met een goede voorbereiding en afwerking ondervang je deze punten prima.

Het ontwerp van jouw unieke bank

Voordat je hout gaat halen en de zaag erin zet, is het slim om na te denken over het ontwerp. Jouw tuin en jouw wensen staan centraal. Een goed ontwerp is het halve werk voor een geslaagde zelfgemaakte steigerhouten tuinbank. Overweeg bijvoorbeeld om zelf steigerhout meubels samen te stellen om helemaal zeker te zijn van het juiste materiaal.

Bepaal de ideale afmetingen en plaats

Waar komt jouw bank te staan? Onder die mooie boom, op het terras, of misschien in een zonnig hoekje? De beschikbare ruimte bepaalt mede de maximale afmetingen.

• Lengte: Hoeveel zitplaatsen heb je nodig? Een standaard tweezitter is vaak zo’n 120-140 cm breed. Een driezitter gaat richting 180-200 cm. Meet de beschikbare ruimte op en houd rekening met loopruimte eromheen.
• Zithoogte: Een comfortabele zithoogte ligt meestal tussen de 40 en 45 cm (zonder kussens). Meet eventueel je favoriete stoel of bank op.
• Zitdiepte: Een prettige diepte voor de zitting is ongeveer 45-50 cm. Zo heb je voldoende ondersteuning voor je bovenbenen.
• Hoogte rugleuning: Als je een rugleuning wilt, is een hoogte van 40-50 cm boven de zitting vaak comfortabel. De hoek van de rugleuning (lichtjes naar achteren) draagt ook bij aan het zitcomfort.

Maak een simpele schets met de gewenste maten. Dit helpt je straks bij het berekenen van de benodigde materialen en het zagen van de planken.

VIDEO: Een tuinbank bouwen #houtbewerking #buitenshuis #leven #hout

Kies je stijl

Steigerhout leent zich voor diverse stijlen:

• Klassiek rechttoe rechtaan: Een eenvoudige bank met een rechte rugleuning en zitting. Tijdloos en relatief makkelijk te maken.
• Loungebank: Een diepere zitting en soms een lagere zithoogte, perfect om lekker te ontspannen. Vaak gecombineerd met dikke kussens.
• Hoekbank: Heb je een ruime hoek op je terras? Een L-vormige steigerhouten hoekbank biedt veel zitplaatsen.
• Bank met opbergruimte: Handig! Integreer een klep in de zitting waaronder je tuinkussens of speelgoed opbergt.
• Bank zonder rugleuning: Simpel en strak, ook leuk als bijzettafel of voetenbank.

Denk ook na over details zoals armleuningen. Brede armleuningen zijn fijn om een glas op te zetten.

Informatieve bronnen

Verken deze relevante bronnen om je kennis over Tuinbank van steigerhout: ontwerp en constructie uit te breiden.

• Steigerhout Tuinkast | 't Steigerhout Pakhuis
• Steigerhouten tuinbank Rochester – Tuinbanken van steigerhout

Denk aan comfort

Een bank moet er niet alleen mooi uitzien, hij moet vooral lekker zitten. Een licht hellende rugleuning (ongeveer 10-15 graden) zit vaak prettiger dan een kaarsrechte. Schuin ook de voorste rand van de zitting licht af (afronden) om druk in de knieholtes te voorkomen. Houd bij het bepalen van de maten ook rekening met eventuele tuinkussens die je wilt gebruiken.

Voorbereiding: materialen en gereedschap

Een goede voorbereiding zorgt voor een soepel bouwproces. Zorg dat je alles in huis hebt voordat je begint.

Benodigd gereedschap

• Rolmaat of duimstok
• Winkelhaak (voor rechte hoeken)
• Potlood
• Handzaag, afkortzaag of cirkelzaag (een elektrische zaag maakt het werk een stuk lichter en preciezer)
• Accuboormachine
• Houtboren (passend bij de dikte van je schroeven, voor het voorboren)
• Verzinkboor (optioneel, om schroefkoppen netjes weg te werken)
• Schuurmachine (vlakschuurmachine of excenterschuurmachine) en schuurpapier (korrel 80, 120 en eventueel 180)
• Schroefbits (passend bij je schroeven)
• Lijmklemmen (handig om onderdelen tijdelijk vast te zetten)
• Veiligheidsbril en werkhandschoenen

Benodigde materialen

• Steigerhout: Bereken hoeveel meter plank je nodig hebt op basis van je ontwerp en schets. Houd rekening met zaagverlies. Steigerplanken zijn meestal 3 cm dik en 19-20 cm breed. Je koopt ze vaak per lengte (bijv. 2, 3, 4 of 5 meter). Kies voor nieuw of gebruikt hout. Controleer gebruikt hout op spijkers, rotte plekken en grote scheuren.
  Tip: Laat de planken eventueel al op maat zagen bij de houthandel als je zelf geen goede zaag hebt.
• Schroeven: Gebruik RVS schroeven voor buiten om roestvlekken te voorkomen. De lengte hangt af van de constructie, maar 5x50mm of 5x60mm zijn veelgebruikte maten voor het verbinden van planken van 3 cm dik. Zorg voor voldoende schroeven.
• Houtlijm voor buiten: Watervaste houtlijm (D4-kwaliteit) geeft extra stevigheid aan de verbindingen.
• Afwerking: Beits, buitenlak of buitenolie om het hout te beschermen tegen weersinvloeden.

Het hout voorbereiden

Voordat je begint met monteren, bereid je het hout voor:

1. Schoonmaken: Borstel eventueel vuil en zand van de planken (vooral bij gebruikt hout).
2. Schuren: Dit is een belangrijke stap voor een fijne, splintervrije bank. Schuur alle planken glad. Begin met een grovere korrel (80) om oneffenheden en eventuele opgedroogde cementresten te verwijderen. Schuur daarna met een fijnere korrel (120 of 180) voor een glad resultaat. Besteed extra aandacht aan de randen en de plekken waar je zit of leunt. Draag een stofmasker tijdens het schuren.
3. Zagen: Zaag alle onderdelen nauwkeurig op maat volgens je schets. Zorg voor haakse zaagsneden, tenzij je ontwerp schuine hoeken vereist (zoals bij een hellende rugleuning). Meet twee keer, zaag één keer!

Constructie: stap voor stap je steigerhouten bank maken

Nu begint het leukste deel: het in elkaar zetten van je tuinbank. Werk op een vlakke ondergrond en neem de tijd voor nauwkeurige montage.

Stap 1: Het frame en de poten monteren

De basis van de bank bestaat meestal uit twee (of meer, bij een lange bank) zijframes die de poten en de ondersteuning voor de zitting vormen.

• Maak de zijframes volgens je ontwerp. Dit zijn vaak H-vormen of U-vormen.
• Verbind de planken met schroeven. Boor de schroefgaten voor om splijten van het hout te voorkomen, zeker aan de uiteinden van de planken.
• Gebruik eventueel een beetje houtlijm op de verbindingen voordat je schroeft voor extra stevigheid.
• Zorg dat beide zijframes identiek en haaks zijn. Gebruik de winkelhaak om dit te controleren.

Stap 2: De zitting bevestigen

Verbind de zijframes met elkaar door de planken voor de zitting te monteren.

• Leg de planken voor de zitting op de zijframes. Houd een kleine tussenruimte (bijvoorbeeld 0,5 – 1 cm) tussen de planken zodat regenwater weg kan lopen en het hout kan werken.
• Controleer of alles haaks is en de zitting waterpas ligt.
• Schroef de zitplanken vast aan de ondersteunende delen van de zijframes. Boor ook hier de gaten voor.
• Werk vanaf de buitenste planken naar binnen.

Stap 3: De rugleuning monteren (indien van toepassing)

Als je bank een rugleuning heeft, is dit de volgende stap.

• Bevestig de staanders voor de rugleuning aan de achterpoten of het frame. Zorg dat deze stevig vastzitten, eventueel met langere schroeven of extra verstevigingen. Houd rekening met de gewenste hoek van de leuning.
• Monteer de planken van de rugleuning aan de staanders. Begin onderaan of bovenaan en werk zo verder. Houd ook hier eventueel een kleine tussenruimte aan.
• Controleer of de leuning stevig is en niet wiebelt.

Stap 4: Armleuningen bevestigen (indien van toepassing)

Armleuningen monteer je meestal bovenop de voorpoten en tegen de staanders van de rugleuning.

• Zaag de armleuningen op maat.
• Schroef ze stevig vast. Zorg dat ze op gelijke hoogte zitten.

Stap 5: Controleren en verstevigen

Loop de hele constructie na.

• Zitten alle schroeven goed vast?
• Is de bank stabiel? Wiebelt hij niet?
• Voeg eventueel extra schroeven of kleine verstevigingsbalkjes toe op plekken waar je twijfelt over de stevigheid, bijvoorbeeld diagonaal tussen poot en zitting.

Afwerking: beschermen en verfraaien

Je steigerhouten tuinbank is nu gemonteerd, maar nog niet helemaal klaar voor gebruik buiten. De afwerking beschermt het hout en geeft de bank de gewenste uitstraling.

Laatste schuurronde

Loop de bank nog eens na met fijn schuurpapier (korrel 180). Besteed extra aandacht aan scherpe randjes en eventuele ruwe plekjes die tijdens de montage zijn ontstaan. Maak de bank daarna goed stofvrij. Heb je weinig ruimte? Wellicht zijn multifunctionele meubels een slimme oplossing.

Beschermlaag aanbrengen

Om je bank te beschermen tegen regen, zon en vuil, breng je een beschermlaag aan. Je hebt verschillende opties voor het behandelen van steigerhout buiten:

• Transparante buitenbeits of -olie: Dit beschermt het hout en laat de natuurlijke kleur en structuur goed zien. Olie trekt in het hout, beits vormt meer een laagje erop. Beide moeten na verloop van tijd opnieuw aangebracht worden.
• Gekleurde buitenbeits (bijv. grey wash, white wash): Hiermee geef je het hout een kleur terwijl de houtnerf zichtbaar blijft. Populaire keuzes voor steigerhout.
• Dekkende buitenlak: Als je de bank een egale kleur wilt geven (bijvoorbeeld wit, antraciet of een vrolijke kleur). Kies een lak die geschikt is voor buiten. Meestal zijn meerdere lagen nodig.

Breng de gekozen afwerking aan volgens de instructies op de verpakking. Besteed extra aandacht aan de kopse kanten van de planken, die nemen veel vocht op. Laat de bank goed drogen voordat je hem in gebruik neemt.

Onderhoud van je steigerhouten bank

Met een beetje onderhoud geniet je jarenlang van je zelfgemaakte tuinbank.

• Maak de bank regelmatig schoon met een zachte borstel en eventueel een sopje van groene zeep.
• Controleer jaarlijks de beschermlaag. Werk deze bij waar nodig, vooral op de horizontale delen (zitting, armleuningen) die het meest te lijden hebben van weer en wind.
• Zet de bank in de winter eventueel onder een afdak of dek hem af met een ademende hoes om de levensduur te verlengen.

Een zelfgemaakte tuinbank van steigerhout is meer dan alleen een zitplek. Het is een project waar je trots op bent, een meubel met karakter dat perfect past bij jouw tuin en jouw stijl. Veel plezier met het ontwerpen, bouwen en natuurlijk het genieten van je unieke creatie!

Veelgestelde vragen over steigerhouten tuinbanken

Is steigerhout geschikt voor buiten?

Ja, steigerhout (meestal vurenhout) is geschikt voor buiten, mits je het goed behandelt met een beschermende beits, olie of lak. Onbehandeld zal het hout sneller vergrijzen en kan het gaan rotten door vocht.

Wat is het verschil tussen nieuw en gebruikt steigerhout?

Gebruikt steigerhout heeft een doorleefde uitstraling door sporen van gebruik op de bouwplaats (cementresten, verfspatten). Het is vaak wat grijzer van kleur. Nieuw steigerhout heeft een lichtere, egalere kleur en een strakkere uitstraling. Het is meestal ook iets maatvaster.

Moet ik steigerhout schuren voordat ik een bank maak?

Ja, schuren is sterk aanbevolen. Steigerhout kan ruw zijn en splinters bevatten. Door het goed te schuren (eerst grof, dan fijn) maak je het oppervlak glad en veilig om op te zitten.

Welke schroeven gebruik ik voor een steigerhouten tuinbank?

Gebruik altijd RVS (roestvrij staal) schroeven voor buitenprojecten. Deze roesten niet en voorkomen lelijke roestvlekken op het hout. De lengte hangt af van de constructie, maar 5x50mm of 5x60mm zijn gangbare maten.

Hoe onderhoud ik mijn steigerhouten tuinbank?

Maak de bank regelmatig schoon met een borstel en eventueel een sopje. Controleer jaarlijks de beschermlaag (beits, olie, lak) en werk deze bij indien nodig. Het helpt om de bank in de winter droog te zetten of af te dekken.