Een lekkend toilet. Het is een bron van irritatie in veel huishoudens. Dat zachte, constante gedrup of het onophoudelijk stromen van water is niet alleen vervelend, het zorgt ook voor onnodige waterverspilling en een hogere waterrekening. Gelukkig hoef je niet meteen de loodgieter te bellen. Veel lekkages aan het toilet los je eenvoudig zelf op met een beetje geduld en de juiste aanpak. Dit complete stappenplan helpt je op weg om jouw lekkende toilet te repareren.

Begrijp de basis: hoe werkt je toilet?

Voordat je begint met repareren, is het handig om te snappen hoe een toilet werkt. Simpel gezegd bestaat een standaard toilet uit twee hoofddelen: de toiletpot zelf en de stortbak (reservoir) erbovenop. In de stortbak zitten de onderdelen die het spoelen regelen:

De vlotterkraan: Dit mechanisme vult de stortbak na het spoelen en stopt automatisch als het water het juiste niveau bereikt. De vlotter (een bal of cilinder) drijft op het water en sluit de watertoevoer af.
Het bodemventiel (of valklep): Dit rubberen onderdeel zit op de bodem van de stortbak en sluit de opening naar de toiletpot af. Als je spoelt, tilt een mechanisme dit ventiel op, waardoor het water naar de pot stroomt.

Lekkages ontstaan vaak door slijtage of verkeerde afstelling van deze onderdelen.

Voorbereiding: wat heb je nodig?

Een goede voorbereiding is het halve werk. Zorg dat je de volgende spullen bij de hand hebt voordat je begint:

Een oude handdoek of dweil (voor eventueel gemorst water).
Een emmer.
Een waterpomptang of bahco (verstelbare moersleutel).
Een schroevendraaier (meestal een platte en/of kruiskop).
Eventueel vervangende onderdelen (zoals een nieuwe vlotterkraan, bodemventiel/leertje, of pakkingen). Het is slim om eerst de oorzaak te achterhalen voordat je onderdelen koopt.
Een spons.

Belangrijk: Draai altijd eerst de watertoevoer naar het toilet dicht. Meestal zit er een klein kraantje (stopkraan) in de buurt van het toilet, vaak laag bij de muur of vloer. Draai dit kraantje dicht. Spoel vervolgens het toilet door om de stortbak te legen. Gebruik de spons om het laatste restje water uit de bak te verwijderen.

Diagnose: waar komt de lekkage vandaan?

Een toilet lekt op verschillende manieren. Het is cruciaal om de bron van het probleem te vinden voordat je gaat repareren.

H3: Water blijft lopen in de toiletpot

Dit is een veelvoorkomende lekkage. Je hoort constant water stromen of ziet een lichte rimpeling in het water in de pot, ook als er niet gespoeld is. Dit wijst meestal op een probleem in de stortbak.

Zo controleer je het:

Haal het deksel van de stortbak.
Kijk of het waterniveau te hoog staat en over de overlooppijp stroomt. De overlooppijp is een verticale pijp in het midden van de stortbak.
Als het water overloopt, is de vlotterkraan waarschijnlijk verkeerd afgesteld of defect.
Als het waterniveau onder de overlooppijp blijft, maar er toch water in de pot loopt, lekt het bodemventiel waarschijnlijk. Dit rubberen onderdeel sluit niet meer goed af.
Tip: Doe een paar druppels voedingskleurstof (of een vergelijkbare kleurstof) in de volle stortbak. Wacht 15-30 minuten zonder te spoelen. Zie je gekleurd water in de toiletpot verschijnen? Dan lekt je bodemventiel.

H3: Lekkage aan de buitenkant van de stortbak

Zie je water druppelen of sijpelen aan de buitenkant van de stortbak?

Controleer de aansluiting van de watertoevoerslang op de vlotterkraan (meestal aan de zijkant of onderkant van de stortbak). Zit de moer los of is de pakking versleten?
Check de bouten waarmee de stortbak op de toiletpot is gemonteerd. Soms lekken de rubberen ringen rond deze bouten.
Inspecteer de stortbak zelf op haarscheurtjes. Dit komt minder vaak voor, maar is mogelijk.

VIDEO: Hoe herstel je een lekkend toilet? | Hallo Roger

H3: Lekkage aan de onderkant van de toiletpot

Staat er water rond de voet van het toilet op de vloer?

Dit duidt vaak op een probleem met de afdichting tussen de toiletpot en de afvoerpijp in de vloer. Dit is meestal een wasring of een rubberen manchet.
Controleer ook of het water niet van hoger komt (bijvoorbeeld van de stortbak of de toevoerslang) en naar beneden loopt.

Stappenplan: reparaties uitvoeren

Nu je weet waar het probleem zit, kun je aan de slag met de reparatie. Voordat je begint, is het belangrijk om te zorgen dat je radiatoren goed werken, lees hier hoe je een radiator ontlucht en bijvult.

H3: Reparatie 1: Water loopt door in de pot (vlotterkraan of bodemventiel)

Probleem: Waterniveau te hoog / overloop

Oorzaak: De vlotter sluit de watertoevoer niet op tijd af.
Oplossing 1: Vlotter bijstellen. Bij veel vlotterkranen zit een stelschroef of een clip waarmee je de hoogte van de vlotter aanpast. Stel de vlotter iets lager af, zodat de watertoevoer eerder stopt (meestal zo’n 1-2 cm onder de bovenkant van de overlooppijp). Spoel door en controleer of het water nu wel op het juiste niveau stopt.
Oplossing 2: Vlotterkraan reinigen. Soms zit er vuil of kalk in de vlotterkraan, waardoor deze niet goed sluit. Je kunt proberen de kraan voorzichtig te demonteren (raadpleeg de handleiding of zoek online naar jouw type) en de onderdelen schoon te maken met azijn.
Oplossing 3: Vlotterkraan vervangen. Als bijstellen en schoonmaken niet helpt, is de vlotterkraan waarschijnlijk versleten. Koop een nieuwe vlotterkraan (neem eventueel de oude mee naar de bouwmarkt voor het juiste type). Draai de watertoevoer dicht, leeg de stortbak, koppel de waterslang los, verwijder de oude vlotterkraan (meestal met een moer aan de buitenkant/onderkant van de stortbak) en installeer de nieuwe volgens de instructies. Sluit de waterslang weer aan en draai de watertoevoer open. Controleer op lekkages en stel de vlotterhoogte correct af.

Probleem: Waterniveau correct, maar toch water in de pot

Oorzaak: Het bodemventiel (valklep of leertje) sluit niet goed af.
Oplossing 1: Bodemventiel schoonmaken. Vuil of kalkaanslag op de rand van het ventiel of de zitting verhindert een goede afdichting. Maak het rubberen ventiel en de rand waar het op rust schoon met een doekje of spons. Soms is dit al voldoende.
Oplossing 2: Bodemventiel/leertje vervangen. Rubber wordt na verloop van tijd hard, broos of vervormd. Het bodemventiel is vaak eenvoudig te vervangen. Het zit meestal vastgeklikt of geschoven op de overlooppijp of het spoelmechanisme. Verwijder het oude ventiel (noteer hoe het vastzat) en plaats een nieuw, identiek exemplaar. Zorg dat het goed op zijn plek zit. Test door de stortbak te vullen en de kleurstof-test eventueel te herhalen.

Verdere lectuur

Ga dieper in op Lekkend toilet repareren: compleet stappenplan met deze informatieve selectie.

Ondersteuning voor C400 serie Cassettetoiletten – Thetford

H3: Reparatie 2: Lekkage bij de aansluiting van de watertoevoerslang

Oorzaak: Losse koppeling of versleten pakking.
Oplossing: Draai de watertoevoer dicht. Probeer eerst de moer van de toevoerslang voorzichtig aan te draaien met een waterpomptang of bahco. Draai niet te vast, want je kunt het plastic van de vlotterkraan beschadigen. Helpt dit niet? Draai de moer los, controleer de rubberen pakking in de koppeling. Is deze beschadigd of hard? Vervang de pakking. Soms is de hele slang aan vervanging toe. Monteer alles weer en draai de watertoevoer open. Controleer op lekkage.

H3: Reparatie 3: Lekkage bij de bouten tussen stortbak en pot

Oorzaak: Losse bouten of versleten rubberen ringen (pakkingen).
Oplossing: Draai de watertoevoer dicht en leeg de stortbak. Zoek de bouten aan de onderkant van de stortbak (binnenin) en de moeren aan de onderkant van de rand van de toiletpot. Probeer eerst de moeren voorzichtig iets aan te draaien. Doe dit afwisselend (links, rechts) om de druk gelijkmatig te verdelen. Draai niet te strak, want het porselein kan barsten! Helpt dit niet? Dan moet je waarschijnlijk de bouten en de bijbehorende rubberen ringen vervangen. Draai de moeren los, verwijder de oude bouten en ringen. Maak het gebied goed schoon. Plaats nieuwe bouten met nieuwe ringen (zorg dat de ringen goed afsluiten aan de binnenkant van de stortbak). Draai de moeren aan de onderkant weer vast, wederom voorzichtig en afwisselend. Vul de stortbak en controleer op lekkage.

H3: Reparatie 4: Lekkage aan de onderkant van de toiletpot (op de vloer)

Dit is vaak een wat grotere klus.

Oorzaak: De wasring of rubberen manchet tussen de pot en de afvoer is lek.
Oplossing:
1. Draai de watertoevoer dicht en spoel het toilet door. Maak de stortbak en pot zo goed mogelijk leeg en droog met een spons en emmer.
2. Koppel de watertoevoerslang los van de stortbak.
3. Demonteer eventueel de stortbak van de pot (zie Reparatie 3). Dit maakt het hanteren van de pot makkelijker.
4. Zoek de bouten waarmee de toiletpot aan de vloer is bevestigd (vaak verborgen onder plastic dopjes). Draai de moeren van deze bouten los.
5. Til de toiletpot voorzichtig recht omhoog van de afvoer af. Dit kan zwaar zijn, vraag eventueel hulp. Leg de pot op zijn kant op oude handdoeken.
6. Je ziet nu de oude wasring of manchet op de afvoerflens in de vloer of aan de onderkant van de pot. Verwijder deze volledig. Schraap alle oude resten weg en maak de flens en de onderkant van de pot goed schoon.
7. Plaats de nieuwe wasring (meestal op de flens in de vloer) of de nieuwe rubberen manchet (vaak eerst op de uitlaat van de pot). Zorg dat deze goed gepositioneerd is.
8. Plaats de toiletpot voorzichtig recht naar beneden terug op de afvoer en de vloerbouten. Druk de pot stevig aan zodat de ring/manchet goed afsluit. Zorg dat de pot waterpas staat.
9. Draai de moeren op de vloerbouten weer vast. Doe dit voorzichtig en afwisselend, niet te strak om barsten te voorkomen. Plaats de dopjes terug.
10. Monteer eventueel de stortbak weer en sluit de watertoevoerslang aan.
11. Draai de watertoevoer langzaam open en controleer alle aansluitingen en de voet van het toilet op lekkages terwijl de stortbak vult. Spoel een paar keer door en blijf controleren.

Testen na de reparatie

Nadat je een reparatie hebt uitgevoerd, is het belangrijk om te testen:

Draai de hoofdkraan van het toilet langzaam weer open.
Laat de stortbak volledig vullen. Luister en kijk goed of je nog lekkage hoort of ziet.
Controleer alle aansluitingen die je hebt losgehad op druppels.
Spoel het toilet een paar keer door.
Controleer na elke spoelbeurt opnieuw op lekkages, zowel in de pot, rond de stortbak, bij de slangen als aan de voet van het toilet.
Houd het de komende uren en dagen in de gaten om zeker te zijn dat de reparatie succesvol was.

Wanneer schakel je toch een professional in?

Hoewel veel toiletlekkages zelf te verhelpen zijn, zijn er situaties waarin je beter een loodgieter belt:

Als je de oorzaak van de lekkage niet kunt vinden.
Als je barsten in het porselein van de pot of stortbak ontdekt.
Als je je niet comfortabel voelt bij de reparatie, vooral bij het demonteren van de toiletpot.
Als de lekkage aanhoudt na jouw reparatiepogingen.
Als de afvoerleiding zelf problemen lijkt te hebben.

Een professional heeft de expertise en het juiste gereedschap om complexere problemen snel en efficiënt op te lossen.

Veelgestelde vragen over lekkende toiletten

Hoeveel water verspilt een lekkend toilet?

Dat hangt af van de ernst van de lekkage. Een licht doorlopend toilet verspilt al snel tientallen liters per dag. Een duidelijk hoorbare lekkage kan oplopen tot honderden liters per dag, wat neerkomt op duizenden euro’s per jaar aan verspild water.

Kan ik elk type lekkage zelf repareren?

De meeste veelvoorkomende lekkages, zoals een defecte vlotterkraan, een lekkend bodemventiel of een losse koppeling, zijn vaak goed zelf te doen met basisgereedschap. Lekkages aan de wasring of manchet onder de pot vereisen meer werk en voorzichtigheid. Professionele hulp is ook aan te raden als je last hebt van lekkage door slecht kitwerk, meer informatie hierover vind je bij kitwerk in badkamer, keuken en ramen. Bij twijfel of bij scheuren in het porselein is professionele hulp aan te raden.

Wat als het toilet blijft lekken na vervanging van het bodemventiel?

Controleer of het nieuwe ventiel het juiste type is en correct is geïnstalleerd. Zorg ervoor dat de zitting (de rand waar het ventiel op rust) schoon en glad is. Soms is het hele spoelmechanisme inclusief de zitting aan vervanging toe.

Moet ik de hoofdkraan van het huis dichtdraaien?

Nee, meestal niet. Elk toilet heeft als het goed is een eigen stopkraantje in de buurt. Het dichtdraaien van dit kraantje is voldoende om veilig aan het toilet te werken.