Je keuken is misschien wel het hart van je huis. Een plek waar je samenkomt, kookt en geniet. De keuze voor de juiste kookplaat is dan ook een belangrijke beslissing. Het bepaalt voor een groot deel jouw kookplezier en de uitstraling van je keuken. Twee populaire keuzes staan vaak centraiel: de vertrouwde gaspit en de moderne elektrische kookplaat. Beide hebben hun eigen charme en unieke eigenschappen. Maar welke past nu het beste bij jou, jouw kookstijl en jouw keuken? Laten we samen de wereld van gas en elektrisch koken verkennen, zodat jij straks een keuze maakt die helemaal bij je past.

Koken op gas: de klassieke keuze

Voor veel koks, zowel thuis als professioneel, gaat er niets boven koken op gas. Het directe contact met de vlam geeft een gevoel van controle dat moeilijk te evenaren is. Je ziet wat je doet, en de reactie is onmiddellijk. Dat is de kracht van de gaspit.

Voordelen van een gaspit

Koken op gas brengt een aantal fijne voordelen met zich mee die voor jou belangrijk zijn:

Directe controle over de temperatuur: Een van de grootste troeven van gas is de directe respons. Draai je aan de knop, dan zie je de vlam meteen groter of kleiner worden. Dit geeft je heel precieze controle over het kookproces. Ideaal als je graag op hoge temperatuur wokt of juist een sausje zachtjes laat sudderen. Je past de hitte razendsnel aan.
Snelle opwarming en afkoeling: Zodra je de vlam ontsteekt, is de pan direct warm. Ben je klaar, dan draai je het gas uit en de hittebron is weg. Dit voorkomt dat gerechten aanbranden nadat je het vuur hebt uitgezet.
Geschikt voor alle pannen: Gietijzer, roestvrij staal, koper of een oude favoriete pan? Op een gaspit maakt het materiaal van de pan meestal niet uit. Zolang de bodem vlak is en de pan stabiel staat, kun je ermee koken. Je hoeft dus geen speciale pannenset aan te schaffen.
Visuele feedback: De grootte van de vlam laat je precies zien hoeveel hitte je gebruikt. Dit visuele aspect helpt veel koks om intuïtief te koken en de temperatuur beter in te schatten.
Onafhankelijk van stroom (deels): Bij een stroomstoring werkt een traditioneel gasfornuis vaak nog gewoon, mits je de ontsteking handmatig (met een lucifer of aansteker) kunt bedienen. Nieuwere modellen met elektrische ontsteking werken dan natuurlijk niet.

Nadelen van een gaspit

Natuurlijk zijn er ook aspecten waar je rekening mee moet houden bij de keuze voor gas:

Schoonmaken is intensiever: Een gaspit schoonmaken vraagt meer werk dan een vlakke elektrische plaat. Je hebt te maken met pandragers, branderdeksels en de kookplaat zelf waar vuil en vet tussen kan komen. Dit kost meer tijd en moeite. Tips voor het schoonmaken van een gasfornuis vind je online, maar het blijft een klusje.
Veiligheid: Koken met een open vlam brengt altijd bepaalde risico’s met zich mee. Denk aan brandgevaar als er iets te dicht bij de vlam komt (theedoek, kleding) of het risico op gaslekken. Moderne gasfornuizen hebben vaak wel een thermokoppelbeveiliging: geen vlam betekent geen gas. Toch blijft voorzichtigheid geboden.
Minder energiezuinig: Bij koken op gas gaat een deel van de warmte langs de pan verloren. Hierdoor is het rendement lager dan bij bijvoorbeeld inductiekoken. Dit betekent dat je meer energie verbruikt om hetzelfde resultaat te bereiken.
Gas-aansluiting nodig: Je hebt een gasaansluiting nodig op de plek waar je de kookplaat wilt installeren. Niet elk huis heeft dit, zeker nieuwbouwwoningen in Nederland worden steeds vaker zonder gasaansluiting opgeleverd. De aanleg hiervan brengt extra kosten met zich mee.
Invloed op binnenluchtkwaliteit: Bij de verbranding van gas komen stoffen vrij, zoals fijnstof en stikstofdioxide. Goede ventilatie tijdens het koken is daarom essentieel om de luchtkwaliteit in je keuken gezond te houden.

Elektrisch koken: modern en strak

Elektrisch koken is sterk in opkomst en biedt een modern alternatief voor de traditionele gaspit. Onder elektrisch koken vallen verschillende technologieën, waarvan keramisch en inductie de bekendste zijn. Ze delen het strakke uiterlijk en het gemak van een vlakke kookplaat.

VIDEO: Gas versus inductie versus elektrisch, welke kookplaat is het beste?

Voordelen van een elektrische kookplaat

Een elektrische kookplaat, of het nu keramisch of inductie is, biedt jou aantrekkelijke voordelen:

Zeer eenvoudig schoonmaken: Dit is misschien wel het meest genoemde voordeel. De gladde, vlakke glasplaat veeg je na het koken eenvoudig schoon met een doekje. Geen lastige hoekjes, randjes of pandragers. Vooral een inductie kookplaat schoonmaken is een fluitje van een cent, omdat de plaat zelf nauwelijks heet wordt en etensresten minder snel inbranden.
Veiligheid voorop: Zonder open vlam is elektrisch koken inherent veiliger. Veel elektrische kookplaten hebben extra veiligheidsfuncties zoals kinderbeveiliging, restwarmte-indicatoren (die aangeven of een zone nog heet is) en overkookbeveiliging. Dit geeft een gerust gevoel, zeker met kinderen in huis.
Energiezuinig (vooral inductie): Inductiekoken is de meest energiezuinige manier van koken. De warmte wordt direct in de panbodem opgewekt, waardoor er nauwelijks energie verloren gaat. Keramische kookplaten zijn minder efficiënt dan inductie, maar vaak wel zuiniger dan gas. Overweeg je de overstap van gas naar inductie, dan bespaar je waarschijnlijk op je energierekening.
Strak en modern design: Elektrische kookplaten, en met name inductieplaten, hebben een minimalistische en moderne uitstraling. Ze integreren naadloos in je aanrechtblad en geven je keuken een strakke look.
Nauwkeurige temperatuurinstelling: Je stelt de temperatuur vaak in via tiptoetsen of een slider, met duidelijke standen. Hoewel de *reactie* soms iets trager is dan bij gas (vooral bij keramisch), is de *instelling* zelf heel precies. Bij inductie is de reactiesnelheid overigens vergelijkbaar met gas.
Geen gasaansluiting nodig: Je hebt alleen een geschikte elektriciteitsaansluiting nodig (vaak een Perilex-stopcontact voor meer vermogen). Dit maakt elektrische kookplaten ideaal voor woningen zonder gas of als je van het gas af wilt.

Nadelen van een elektrische kookplaat

Ook elektrisch koken heeft zijn aandachtspunten:

Wellicht is het interessant om te overwegen of je bij de installatie ook meteen kijkt naar het benodigde gereedschap.

Reactiesnelheid (vooral keramisch): Een keramische kookplaat warmt op en koelt af via een verwarmingselement onder de glasplaat. Dit proces is trager dan bij gas of inductie. Je moet dus even wachten tot de plaat op temperatuur is en ook na het uitzetten blijft de zone nog een tijd warm (restwarmte).
Speciale pannen nodig (inductie): Inductie werkt alleen met pannen die een magnetiseerbare bodem hebben (meestal ijzerhoudend). Pannen van koper, aluminium, glas of sommige soorten RVS werken niet. Controleer of jouw huidige pannen geschikt zijn voor inductie (een magneetje moet aan de bodem blijven plakken) of houd rekening met de aanschaf van nieuwe pannen.
Hogere aanschafprijs (vooral inductie): Inductiekookplaten zijn over het algemeen duurder in aanschaf dan gaskookplaten of keramische kookplaten. De lagere energiekosten kunnen dit op termijn wel compenseren.
Afhankelijk van elektriciteit: Bij een stroomstoring kun je niet koken. Dit is voor de meeste mensen in Nederland zelden een probleem, maar wel iets om in gedachten te houden.
Aanpassing elektrische installatie soms nodig: Voor krachtigere elektrische kookplaten (vooral inductie) heb je vaak een 2- of 3-fasen stroomaansluiting nodig (een Perilex-aansluiting). Controleer of jouw meterkast hiervoor geschikt is of dat er aanpassingen nodig zijn, wat extra kosten met zich meebrengt.

Wat past bij jou? Belangrijke overwegingen

De keuze tussen gas en elektrisch is heel persoonlijk. Wat voor de één ideaal is, past minder goed bij de ander. Denk na over de volgende punten om de beste kookplaat voor jouw situatie te vinden:

Lees meer hier

Ga dieper in op Elektrische kookplaat vs. gaspit: voor- en nadelen met deze informatieve selectie.

Jouw kookstijl

Ben je een intuïtieve kok die graag snel schakelt en de vlam als leidraad gebruikt? Dan voelt gas misschien vertrouwd. Houd je van precies koken, snelle opwarming en vind je schoonmaakgemak belangrijk? Dan is inductie waarschijnlijk een goede match. Kook je minder intensief en zoek je een betaalbare elektrische optie met een strak design, dan is keramisch een mogelijkheid.

Veiligheid in huis

Heb je kleine kinderen of ben je om andere redenen extra bedacht op veiligheid? Dan biedt een elektrische kookplaat, met name inductie, meer gemoedsrust door het ontbreken van open vuur en de ingebouwde veiligheidsfuncties. De restwarmte bij keramisch koken is wel een aandachtspunt.

Gemak van schoonmaken

Hoeveel tijd en moeite wil je besteden aan het schoonmaken van je kookplaat? Als je een hekel hebt aan poetsen, is de vlakke glasplaat van een elektrische kookplaat (keramisch of inductie) een verademing vergeleken met de hoekjes en randen van een gaspit.

Budget

Bekijk niet alleen de aanschafprijs, maar ook de eventuele installatiekosten (gasaansluiting, aanpassing meterkast) en de kosten voor gebruik (energieverbruik). Gas is vaak goedkoper in aanschaf, inductie is duurder maar zuiniger in gebruik. Keramisch zit er vaak tussenin.

Duurzaamheid en energieverbruik

Wil je een energiezuinige keuze maken en/of van het gas af? Dan is inductie de meest efficiënte optie. Elektrisch koken op groene stroom is bovendien een duurzamere keuze dan koken op aardgas.

Installatie en aansluitingen

Controleer wat er mogelijk is in jouw keuken. Is er een gasaansluiting aanwezig? Is de elektrische installatie geschikt voor een krachtige elektrische kookplaat? Dit kan je keuze beperken of juist sturen.

De keuze voor een gaspit of een elektrische kookplaat hangt dus af van jouw persoonlijke voorkeuren, je manier van koken, je budget en de situatie in jouw huis. Beide opties hebben hun unieke charme en functionaliteiten. Door de voor- en nadelen goed af te wegen, vind je de kookplaat die jouw keuken compleet maakt en waar jij jarenlang met plezier op kookt.

Veelgestelde vragen over kookplaten

Is inductie koken echt sneller dan gas?

Ja, inductie is over het algemeen sneller in het aan de kook brengen van water dan gas. Dit komt doordat de energie direct in de panbodem wordt opgewekt en er minder warmte verloren gaat. De reactiesnelheid bij het aanpassen van de temperatuur is bij inductie ook zeer snel, vergelijkbaar met gas.

Is koken op gas gevaarlijk?

Koken op gas brengt door de open vlam en het gebruik van gas inherente risico’s met zich mee, zoals brandgevaar en de mogelijkheid van gaslekken. Moderne gaskookplaten hebben echter veiligheidsvoorzieningen zoals een thermokoppel (geen vlam, geen gas). Bij correct gebruik en goed onderhoud is koken op gas relatief veilig, maar voorzichtigheid blijft geboden. Goede ventilatie is ook belangrijk vanwege de verbrandingsgassen.

Wat is goedkoper in gebruik: gas of elektrisch (inductie)?

Inductie is de meest energiezuinige manier van koken en is daardoor in verbruik vaak goedkoper dan gas, zeker met de huidige energieprijzen. Keramisch koken is over het algemeen duurder in verbruik dan inductie en soms ook duurder dan gas. De exacte kosten hangen af van de actuele energieprijzen en je kookgedrag.

Kan ik zomaar overstappen van gas naar inductie?

Technisch gezien kan dit meestal wel, maar er zijn een paar aandachtspunten. Je hebt een geschikte elektriciteitsaansluiting nodig (vaak een 2- of 3-fasen Perilex-aansluiting), waarvoor mogelijk aanpassingen in de meterkast nodig zijn. Misschien overweeg je om de verlichting gelijk mee te pakken en zelf te installeren, bekijk hier handige tips! Ook moeten je pannen geschikt zijn voor inductie. De gasleiding moet veilig worden afgesloten door een erkend installateur.

Welk type elektrische kookplaat is beter: keramisch of inductie?

Inductie wordt over het algemeen als beter beschouwd dan keramisch. Het is sneller, veel energiezuiniger, veiliger (de plaat zelf wordt minder heet) en reageert directer op temperatuurveranderingen. Keramisch is vaak goedkoper in aanschaf en werkt met alle soorten pannen, maar is trager en minder energiezuinig.