Een schutting in je tuin. Het is meer dan alleen een afscheiding. Het biedt privacy, creëert een veilige plek voor kinderen of huisdieren en draagt bij aan de sfeer van jouw buitenruimte. Steeds vaker speelt duurzaamheid een grote rol bij de keuzes die we maken voor huis en tuin. Logisch, want je wilt natuurlijk een schutting die niet alleen mooi is en lang meegaat, maar ook vriendelijk is voor onze planeet. Maar welke materialen kies je dan voor een duurzame schutting? Die vraag beantwoorden we graag voor je in dit artikel. We nemen je mee langs verschillende opties, zodat jij een bewuste keuze maakt die past bij jouw tuin en jouw wensen.

Wat maakt een schutting duurzaam?

Voordat we de materialen induiken, is het goed om te begrijpen wat we precies bedoelen met een ‘duurzame schutting’. Duurzaamheid gaat verder dan alleen het materiaal zelf. Het omvat de hele levenscyclus:

Herkomst van het materiaal: Komt het uit een hernieuwbare bron? Is het hout bijvoorbeeld afkomstig uit verantwoord beheerde bossen (met een FSC- of PEFC-keurmerk)? Is het materiaal gerecycled?
Productieproces: Hoeveel energie en water kost het om het materiaal te produceren? Komen er schadelijke stoffen vrij?
Levensduur: Hoe lang gaat de schutting mee? Een lange levensduur betekent minder snel vervangen en dus minder materiaalverbruik en afval op de lange termijn.
Onderhoud: Heeft de schutting veel onderhoud nodig met potentieel milieubelastende middelen zoals beits of verf? Een onderhoudsarme duurzame schutting is vaak een betere keuze.
Einde levensduur: Is het materiaal recyclebaar of biologisch afbreekbaar aan het einde van zijn levensduur?

Een echt duurzame keuze houdt rekening met al deze aspecten. Het perfecte materiaal bestaat misschien niet, maar je kunt wel kiezen voor de optie die het beste scoort op de punten die jij belangrijk vindt.

Hout: een natuurlijke keuze met aandachtspunten

Hout is misschien wel het eerste materiaal waar je aan denkt bij een schutting. Het heeft een warme, natuurlijke uitstraling en past in bijna elke tuin. Maar niet al het hout is even duurzaam.

Gecertificeerd hardhout (fsc/pefc)

Kies je voor hout, ga dan voor hardhout met een FSC- of PEFC-keurmerk. Deze keurmerken garanderen dat het hout afkomstig is uit bossen die op een verantwoorde manier beheerd worden. Er wordt rekening gehouden met ecologische, sociale en economische aspecten. Tropisch hardhout zoals Bankirai, Azobé of Padouk heeft van nature een zeer lange levensduur (duurzaamheidsklasse 1 of 2), vaak wel 25 jaar of langer, zonder dat je het hoeft te behandelen. Dit maakt het een uitstekende keuze voor een duurzame houten schutting. Het vergrijst mooi over tijd, wat veel mensen waarderen.

Thermisch gemodificeerd hout

Een interessant alternatief is thermisch gemodificeerd hout. Dit is meestal Europees naaldhout (zoals Vuren of Grenen) of loofhout (zoals Essen of Fraké) dat een speciale hittebehandeling heeft ondergaan. Door het hout te verhitten zonder zuurstof, veranderen de eigenschappen: het wordt veel duurzamer (vergelijkbaar met hardhout in duurzaamheidsklasse 1 of 2) en stabieler (minder krimp en uitzetting). Er komen geen chemicaliën aan te pas, wat het een milieuvriendelijk proces maakt. Thermisch gemodificeerd hout is vaak lichter van gewicht dan hardhout en heeft een warme, soms wat donkerdere kleur.

VIDEO: Dit zijn de beste materialen voor jouw nieuwe schutting!

Europees hout

Houtsoorten als Douglas, Lariks en Eiken zijn ook populair. Douglas en Lariks zijn van nature redelijk duurzaam (klasse 3) en gaan onbehandeld zo’n 10-15 jaar mee. Eiken is nog duurzamer (klasse 2). Het voordeel is dat dit hout uit Europa komt, wat de transportafstand en dus de CO2-uitstoot beperkt. Let ook hier op een FSC- of PEFC-keurmerk. Behandeling kan de levensduur verlengen, maar kies dan voor milieuvriendelijke beits of olie.

Geïmpregneerd hout: let op

Geïmpregneerd naaldhout (vaak groen of bruin van kleur) is een veelgebruikte, goedkopere optie. Het hout wordt behandeld met chemicaliën om het te beschermen tegen rot en insecten. Hoewel dit de levensduur verlengt (meestal 10-15 jaar), zijn de gebruikte chemicaliën niet altijd even milieuvriendelijk. Ook de verwerking aan het einde van de levensduur is lastiger. Als je budget beperkt is, kan het een optie zijn, maar vanuit duurzaamheidsoogpunt zijn er betere keuzes.

Composiet: het beste van twee werelden?

Composiet schuttingen, ook wel hout-kunststof-composiet (WPC) genoemd, combineren houtvezels of zaagsel met gerecyclede kunststoffen. Het idee is om de natuurlijke uitstraling van hout te combineren met de duurzaamheid en het onderhoudsgemak van kunststof.

Voordelen: Composiet is sterk, rot niet, trekt niet krom en heeft nauwelijks onderhoud nodig. Af en toe schoonmaken is voldoende. Veel composietproducten bevatten een hoog percentage gerecycled materiaal, wat bijdraagt aan de circulariteit. De levensduur is vaak lang, vergelijkbaar met hardhout.
Nadelen: De productie van composiet kost energie. Hoewel het vaak gerecyclede materialen bevat, is het eindproduct zelf niet altijd even makkelijk te recyclen. De uitstraling is soms wat minder natuurlijk dan echt hout, al worden de designs steeds beter. Let bij de aanschaf op het percentage gerecycled materiaal en de herkomst ervan. Een composiet schutting milieuvriendelijk noemen hangt sterk af van deze factoren.

Bamboe: snelgroeiend en sterk

Bamboe is eigenlijk een grassoort, maar heeft houtachtige eigenschappen. Het groeit extreem snel, soms wel tientallen centimeters per dag. Dit maakt het een zeer hernieuwbare grondstof.

Voordelen: Bamboe is hard, sterk en heeft een unieke, exotische uitstraling. Er zijn verschillende vormen: massieve planken (vaak thermisch behandeld voor extra duurzaamheid), losse stokken of matten. Onbehandeld gaat het al redelijk lang mee, behandeld nog langer.
Nadelen: De meeste bamboe komt uit Azië, wat een lange transportafstand betekent. Let op de manier waarop de bamboe is behandeld en verwerkt; kies voor varianten zonder schadelijke lijmen of coatings. Bamboe kan na verloop van tijd vergrijzen of splijten, enig onderhoud is soms nodig.

Gerecycled kunststof: een tweede leven

Schuttingen volledig gemaakt van gerecycled kunststof zijn een interessante optie als je voor een zeer onderhoudsarme duurzame schutting gaat.

Voordelen: Deze schuttingen gaan extreem lang mee, rotten of splinteren niet en hebben vrijwel geen onderhoud nodig. Ze geven afvalplastic een nuttige nieuwe bestemming. Ze zijn vaak bestand tegen alle weersinvloeden.
Nadelen: De uitstraling is kunstmatig en moet je aanspreken. De productie kost energie, hoewel het gebruik van gerecycled materiaal dit deels compenseert. Controleer of het materiaal aan het einde van zijn levensduur opnieuw recyclebaar is.

Levende schutting: groen en natuurlijk

Waarom geen natuurlijke schutting in de vorm van een haag? Dit is misschien wel de meest ecologische optie.

Voordelen: Een haag biedt beschutting aan vogels en insecten, draagt bij aan de biodiversiteit en verbetert de luchtkwaliteit. Het ziet er natuurlijk en vriendelijk uit. Geschikte soorten zijn bijvoorbeeld beuk, haagbeuk, liguster, taxus of laurier.
Nadelen: Het duurt even voordat een haag volgroeid is en volledige privacy biedt. Een haag vraagt regelmatig onderhoud (snoeien, water geven). Het neemt vaak meer ruimte in dan een traditionele schutting. Dit is een perfecte natuurlijke schutting tuin oplossing als je geduld hebt.

Schanskorven: robuust en modern

Schanskorven (ook wel gabions genoemd) zijn metalen korven gevuld met stenen of keien. Ze geven een stoere, moderne uitstraling.

Voordelen: Extreem lange levensduur, zeer robuust en onderhoudsvrij. De vulling (stenen) is een natuurlijk materiaal. De open structuur laat water door en biedt soms schuilplaatsen voor kleine dieren.
Nadelen: De metalen korven (vaak gegalvaniseerd staal) hebben een milieu-impact bij productie. De stenen moeten gewonnen en vervoerd worden; kies bij voorkeur voor lokaal gewonnen stenen. De installatie is zwaar werk en de fundering moet stevig zijn. Schanskorven zijn vaak duurder dan andere opties.

Waar let je nog meer op?

Naast het materiaal zelf zijn er nog andere factoren die de duurzaamheid van je schutting beïnvloeden:

Plaatsing: Zorg voor een correcte plaatsing. Houten palen die direct in de grond staan, rotten sneller. Gebruik paalhouders of zet de palen in beton (hoewel beton zelf ook een milieu-impact heeft). Zorg dat houten planken net boven de grond hangen om optrekkend vocht te voorkomen.
Onderhoud: Kies je voor een materiaal dat onderhoud nodig heeft, gebruik dan milieuvriendelijke producten (beits of olie op waterbasis of met natuurlijke ingrediënten). Regelmatig schoonmaken met water en een borstel verlengt vaak de levensduur.
Combinaties: Je kunt materialen ook combineren. Denk aan houten schermen tussen betonnen palen (beton is minder duurzaam, maar de palen gaan lang mee) of een lage schanskorf met daarboven houten planken.
Lokale omstandigheden: Houd rekening met het klimaat en de grondsoort in jouw tuin. In een erg vochtige omgeving is een materiaal dat goed tegen vocht kan extra belangrijk.

Het kiezen van de juiste materialen voor een duurzame schutting vraagt dus om wat afweging. Denk na over wat jij belangrijk vindt: de uitstraling, de levensduur, het onderhoudsgemak, de herkomst van het materiaal en de impact op het milieu. Door bewust te kiezen, creëer je niet alleen een fijne plek voor jezelf, maar draag je ook een steentje bij aan een duurzamere leefomgeving. Jouw tuin wordt een plek waar schoonheid en verantwoordelijkheid hand in hand gaan.

Veelgestelde vragen over duurzame schuttingen

Verrijkende links

We hebben enkele topbronnen over Welke materialen kies je voor een duurzame schutting? voor je op een rijtje gezet.

Welke schutting gaat het langst mee? | Kokosystems

Welk hout is het meest duurzaam voor een schutting?

Gecertificeerd (FSC/PEFC) hardhout uit duurzaamheidsklasse 1 (bijv. Padouk, Azobé) en thermisch gemodificeerd hout (bijv. Fraké, Essen) zijn de meest duurzame houten opties. Ze hebben een zeer lange levensduur, vaak zonder chemische behandeling.

Is een composiet schutting echt milieuvriendelijk?

Dat hangt ervan af. Composiet met een hoog percentage gerecycled materiaal en een lange levensduur is duurzamer dan veel andere opties. Let op de herkomst van de materialen en de recyclebaarheid aan het einde van de levensduur. De productie kost wel relatief veel energie.

Hoe lang gaat een duurzame schutting gemiddeld mee?

Dit verschilt sterk per materiaal. Gecertificeerd hardhout, thermisch gemodificeerd hout, goed composiet en gerecycled kunststof kunnen 25 jaar of langer meegaan. Bamboe en Europees hout zoals Douglas gaan onbehandeld vaak 10-15 jaar mee. Een levende haag kan tientallen jaren oud worden met goed onderhoud.

Wat is de meest onderhoudsarme duurzame schutting?

Schuttingen van gerecycled kunststof, composiet en schanskorven vragen het minste onderhoud. Af en toe schoonmaken is meestal voldoende. Hardhout en thermisch gemodificeerd hout zijn ook relatief onderhoudsarm, maar vergrijzen wel.

Zijn er ook duurzame alternatieven voor een traditionele schutting?

Ja, een levende haag is een zeer duurzaam en ecologisch alternatief. Ook wilgentenen vlechtschermen (hebben wel een kortere levensduur) of een combinatie van klimplanten tegen een eenvoudig frame zijn groene opties.