Deurbeslag en scharnieren zelf vervangen

Je huis is jouw plek, een veilige haven waar je je prettig voelt. De details maken vaak het verschil. Denk aan de deurklink die je dagelijks vastpakt of de scharnieren die je deur soepel laten openen en sluiten. Soms zijn deze onderdelen versleten, passen ze niet meer bij je stijl of wil je simpelweg de veiligheid verbeteren. Goed nieuws: deurbeslag en scharnieren zelf vervangen is een klus die je prima zelf uitvoert. Het geeft niet alleen voldoening, maar ook een directe upgrade aan je woning. Met een beetje geduld en de juiste aanpak geef je jouw deuren een frisse, nieuwe uitstraling en verbeter je de functionaliteit.

Waarom zelf je deurbeslag en scharnieren vervangen?

Er zijn verschillende redenen om deze klus zelf ter hand te nemen. Misschien zijn je huidige deurklinken verouderd of beschadigd. Of wellicht piepen de scharnieren onophoudelijk, hoe vaak je ze ook smeert. Een andere belangrijke overweging is veiligheid. Ouder deurbeslag, vooral op buitendeuren, voldoet misschien niet meer aan de huidige veiligheidseisen. Door zelf nieuw, eventueel SKG-gekeurd, veiligheidsbeslag te monteren, verhoog je de inbraakwerendheid van je huis aanzienlijk. Bovendien is het een betaalbare manier om je interieur een persoonlijke touch te geven. Een nieuwe set deurbeslag in mat zwart of geborsteld RVS verandert direct de sfeer van een ruimte. En laten we eerlijk zijn: het zelf succesvol afronden van zo’n klus geeft een trots gevoel. Heb je nog meer klusjes die je wilt oppakken, maar weet je niet waar te beginnen? Bekijk dan deze eenvoudige klusjes voor beginners.

Het onderhouden van je huis en tuin kan soms overweldigend lijken, vooral als je een drukke agenda hebt. Kleine klusjes blijven vaak liggen, waardoor ze uiteindelijk groter en kostbaarder worden. Denk aan die losse tegel in de badkamer of die kraan die maar blijft druppelen. Wist je dat je kleine reparaties snel kunt laten herstellen? Zo voorkom je onnodige schade.

Goede voorbereiding is het halve werk

Voordat je enthousiast begint met schroeven, is een goede voorbereiding essentieel. Dit voorkomt frustratie en zorgt ervoor dat je straks het juiste materiaal en gereedschap bij de hand hebt.

Kies het juiste deurbeslag

De keuze in deurbeslag is enorm. Denk na over de stijl die bij jouw interieur past. Ga je voor modern, klassiek, landelijk of industrieel? Let ook op het materiaal. Roestvrij staal (RVS), messing, aluminium, en zwart deurbeslag zijn populaire keuzes, elk met hun eigen uitstraling en onderhoudsbehoefte.

Belangrijker nog dan de stijl zijn de maten. Meet de volgende zaken op van je huidige deurbeslag:

• PC-maat: De afstand tussen het hart van het krukgat (waar de deurklink doorheen gaat) en het hart van het cilindergat (waar de sleutel in gaat). Standaardmaten in Nederland zijn vaak 55 mm, 72 mm of 92 mm.
• Doornmaat: De afstand van de voorkant van de voorplaat van het slot (de kant die je ziet als de deur dicht is) tot het hart van het krukgat of cilindergat. Veel voorkomende maten zijn 50 mm of 60 mm.
• Dikte van de deur: Deurbeslag is ontworpen voor specifieke deurdiktes. Meet je deur op om zeker te weten dat het nieuwe beslag past.

Voor buitendeuren is het sterk aan te raden om te kiezen voor veiligheidsbeslag met een SKG-keurmerk (Stichting Kwaliteit Gevelbouw). Dit keurmerk wordt aangegeven met sterren (één, twee of drie). Hoe meer sterren, hoe beter het beslag bestand is tegen inbraakpogingen. Drie sterren biedt de hoogste bescherming.

VIDEO: Deurinstallatietruc – NIET DOOR HET SCHARNIER SCHROEVEN!!!

Kies de juiste scharnieren

Ook bij scharnieren zijn er verschillende soorten en maten. De meest voorkomende zijn:

• Standaard scharnieren (bladscharnieren): De klassieke scharnieren, vaak gebruikt voor binnendeuren.
• Kogellagerscharnieren: Deze draaien soepeler en zijn duurzamer, ideaal voor zwaardere deuren of deuren die veel gebruikt worden.
• Paumelles: Hiermee til je de deur eenvoudig uit de scharnieren zonder ze los te schroeven. Handig voor onderhoud of schilderwerk.
• Veiligheidsscharnieren: Voorzien van een dievenklauw, wat voorkomt dat de deur uit de sponning getild wordt als de scharnierpennen verwijderd zijn. Essentieel voor naar buiten draaiende buitendeuren.

Meet de hoogte, breedte en dikte van je huidige scharnieren op. Let ook op de vorm van de hoeken: zijn ze recht of afgerond? Probeer scharnieren te vinden die qua maat en vorm zo veel mogelijk overeenkomen met de oude, dat scheelt aanpassingen aan de deur of het kozijn.

Verzamel je gereedschap

Zorg dat je het volgende gereedschap bij de hand hebt voordat je begint:

• Schroevendraaiers (kruiskop en platte kop, in verschillende maten)
• Accuschroefmachine (optioneel, maar maakt het werk lichter)
• Rolmaat of meetlint
• Potlood
• Waterpas
• Houten wiggen (handig om de deur op de juiste hoogte te houden bij het vervangen van scharnieren)
• Eventueel: Hamer en beitel (als je uitsparingen voor scharnieren moet aanpassen)
• Eventueel: Houtvuller en plamuurmes (om oude schroefgaten op te vullen)
• Stofzuiger of doek (om schoon te maken)

Stappenplan: deurbeslag vervangen

Met de juiste voorbereiding is het vervangen van het deurbeslag een overzichtelijke klus.

Essentiële links

Breid je begrip van Deurbeslag en scharnieren zelf vervangen uit met deze zorgvuldig gekozen leesstukken.

• Scharnieren kopen | #1 in Deurklinken – De Oude Deurklink
• Een paumelle scharnier vervangen | Online Deurbeslagshop

1. Verwijder het oude deurbeslag

• Draai de schroeven los die het deurschild of de rozet aan beide kanten van de deur vasthouden. Soms zitten deze schroeven aan de binnenkant, soms zijn ze doorlopend.
• Zijn de schroeven los? Trek dan de deurklinken met de krukstift (de metalen pen die de klinken verbindt) uit de deur.
• Verwijder de deurschilden of rozetten.
• Als je ook het cilinderslot vervangt: draai de schroef los die aan de zijkant van de deur (op de voorplaat van het slot) ter hoogte van de cilinder zit. Steek de sleutel in de cilinder, draai deze een klein stukje (ongeveer 15 graden linksom of rechtsom) totdat je voelt dat de meenemer (het uitstekende deel dat het slot bedient) indraait, en trek de cilinder uit het slot.
• Wil je ook het insteekslot zelf vervangen? Draai dan de schroeven op de voorplaat los en trek het slot uit de deur.

2. Maak de deur schoon

Nu het oude beslag weg is, maak je het gebied rondom de gaten schoon. Verwijder stof en eventuele oude lijmresten.

3. Plaats het nieuwe deurbeslag

• Als je een nieuw insteekslot plaatst, schuif dit dan nu in de deur en zet het vast met de schroeven op de voorplaat.
• Plaats de nieuwe cilinder (als je deze vervangt). Schuif deze in het slot, draai de sleutel weer een beetje zodat de meenemer recht staat en de cilinder erin glijdt. Zet de cilinder vast met de lange schroef aan de zijkant van de deur. Test of de sleutel soepel draait en het slot goed werkt.
• Schuif de nieuwe krukstift door het krukgat in het slot.
• Plaats de nieuwe deurschilden of rozetten aan beide kanten van de deur, over de krukstift en het cilindergat. Zorg dat ze recht zitten.
• Schuif de deurklinken op de krukstift.
• Zet het geheel vast met de meegeleverde schroeven. Draai ze eerst handvast en controleer of alles nog recht zit en de klink soepel beweegt. Draai daarna de schroeven stevig aan, maar niet té vast om beschadiging te voorkomen.
• Controleer de werking: loopt de klink soepel? Sluit en opent het slot goed met de sleutel?

Stappenplan: scharnieren vervangen

Het vervangen van scharnieren vraagt iets meer aandacht, omdat de deur tijdens de klus goed ondersteund moet worden.

1. Ondersteun de deur

Open de deur zodat je goed bij de scharnieren kunt. Plaats houten wiggen of blokjes onder de deur, zodat deze stabiel blijft staan en niet kan verzakken als je een scharnier losmaakt. Het is slim om één scharnier tegelijk te vervangen.

2. Verwijder het eerste oude scharnier

• Begin bij voorkeur met het bovenste of onderste scharnier.
• Draai de schroeven los waarmee het scharnierblad aan de deur en aan het kozijn vastzit. Houd het scharnier vast terwijl je de laatste schroeven losdraait.
• Verwijder het oude scharnier.

3. Bereid de plek voor het nieuwe scharnier voor

• Maak de uitsparingen (de inkepingen in deur en kozijn waar het scharnier in valt) schoon.
• Passen de nieuwe scharnieren precies in de oude uitsparingen en komen de schroefgaten overeen? Dan heb je geluk!
• Zijn de nieuwe scharnieren iets anders van formaat?
  • Als de nieuwe scharnieren kleiner zijn, vul dan de oude schroefgaten op met houtvuller of kleine houten plugjes (lucifers werken ook). Laat dit goed drogen.
  • Als de nieuwe scharnieren groter zijn, moet je de uitsparing wellicht iets groter maken. Teken de omtrek van het nieuwe scharnier af met een potlood. Gebruik een scherpe beitel en een hamer om voorzichtig laagje voor laagje hout weg te steken tot de uitsparing de juiste diepte en vorm heeft. Werk secuur en neem de tijd.

4. Plaats het nieuwe scharnier

• Plaats het nieuwe scharnier in de uitsparingen van de deur en het kozijn.
• Zet het vast met de nieuwe schroeven. Boor eventueel de schroefgaten voorzichtig voor met een dun boortje om splijten van het hout te voorkomen, zeker bij hardhout.
• Draai de schroeven stevig aan.

5. Vervang de overige scharnieren

Herhaal stap 2 tot en met 4 voor de andere scharnieren. Werk steeds één scharnier tegelijk af, zodat de deur ondersteund blijft door de overige scharnieren en de wiggen.

6. Controleer en stel af

• Verwijder de wiggen onder de deur.
• Open en sluit de deur een paar keer. Controleer of deze soepel loopt en niet klemt of aanloopt tegen het kozijn.
• Hangt de deur niet helemaal recht of klemt hij? Soms los je dit op door schroeven iets losser of vaster te draaien. Bij sommige scharnieren (zoals paumelles) is enige afstelling mogelijk. Soms helpt het om een dun kartonnetje achter een scharnierblad te plaatsen om de positie subtiel te wijzigen.

Extra tips voor een perfect resultaat

• Werk rustig en nauwkeurig: Haastige spoed is zelden goed, zeker bij klussen waarbij pasvorm belangrijk is.
• Gebruik passende schroeven: Gebruik de schroeven die bij het nieuwe beslag of de scharnieren geleverd worden. Deze hebben de juiste maat en afwerking.
• Voorkom beschadigingen: Draai schroeven recht in en draai ze niet ‘dol’. Gebruik het juiste bitje voor de schroefkop.
• Onderhoud: Maak je nieuwe deurbeslag en scharnieren regelmatig schoon met een zachte doek. Gebruik eventueel een beetje smeermiddel (zoals siliconenspray) voor de bewegende delen van scharnieren en sloten om ze soepel te houden.

Het zelf vervangen van deurbeslag en scharnieren is een lonende klus. Je verbetert niet alleen het uiterlijk en de functionaliteit van je deuren, maar draagt ook bij aan de veiligheid van je woning. Met deze handleiding en een beetje aandacht voor detail, geniet je binnenkort van prachtig afgewerkte deuren die weer jarenlang meegaan.

Veelgestelde vragen over deurbeslag en scharnieren vervangen

Hoe lang duurt het vervangen van deurbeslag?

Het vervangen van een set deurbeslag (klinken en schilden/rozetten) op één deur duurt meestal zo’n 15 tot 30 minuten, afhankelijk van je ervaring en of je ook het slot of de cilinder vervangt.

Wat als de gaten voor het nieuwe deurbeslag niet overeenkomen?

Als de PC-maat of doornmaat afwijkt, moet je mogelijk het insteekslot vervangen door een passend model. Als alleen de schroefgaten voor de schilden/rozetten niet passen, kun je soms nieuwe gaten boren. Vul de oude gaten dan netjes op.

Is het moeilijk om scharnieren te vervangen?

Het is iets lastiger dan deurbeslag vervangen, vooral omdat je de deur goed moet ondersteunen en soms de uitsparingen moet aanpassen. Met geduld en precisie is het echter goed zelf te doen. Werk scharnier voor scharnier.

Wat betekent het SKG-keurmerk op deurbeslag?

SKG staat voor Stichting Kwaliteit Gevelbouw. Een SKG-keurmerk met sterren (1, 2 of 3) geeft aan in welke mate het deurbeslag inbraakwerend is. Drie sterren biedt de hoogste weerstand. Voor buitendeuren is SKG-gekeurd veiligheidsbeslag sterk aanbevolen.

Welk gereedschap heb ik minimaal nodig?

Een set schroevendraaiers (kruiskop en plat), een rolmaat en een potlood zijn essentieel. Een accuschroefmachine maakt het werk makkelijker. Voor scharnieren zijn houten wiggen erg handig.