Moeiteloos onderhoud: kies de juiste bodembedekker

Droom je van een tuin die er altijd prachtig uitziet, maar waar je weinig tijd aan kwijt bent? Een tuin waarin onkruid nauwelijks kans krijgt en de grond beschermd is tegen uitdroging? Dan zijn bodembedekkers de oplossing voor jou. Deze slimme planten vormen een levend tapijt over de aarde, waardoor jouw tuin niet alleen mooier wordt, maar ook veel makkelijker in onderhoud. Laten we samen ontdekken hoe je de perfecte bodembedekker kiest voor jouw unieke tuin.

Wat zijn bodembedekkers precies?

Bodembedekkers zijn laagblijvende planten die zich in de breedte verspreiden. Ze vormen een dicht tapijt over de grond. Denk aan ze als de natuurlijke deken van je tuin. Ze groeien vaak dicht op elkaar en laten weinig ruimte over. Hierdoor krijgt onkruid minder licht en kans om te groeien. Er zijn ontzettend veel soorten, van bloeiende varianten tot wintergroene planten die het hele jaar door kleur geven.

De voordelen van bodembedekkers in jouw tuin

Waarom zou je kiezen voor bodembedekkers? De voordelen zijn talrijk en maken tuinieren een stuk aangenamer. Ze zijn een slimme investering in een zorgeloze tuin.

Minder onkruid wieden

Dit is misschien wel het grootste voordeel. Doordat bodembedekkers de grond bedekken, krijgt onkruid veel minder licht en ruimte om te ontkiemen. Eenmaal goed dichtgegroeid, scheelt dit je uren schoffelen en wieden. Je houdt meer tijd over om simpelweg van je tuin te genieten.

Vocht vasthouden in de bodem

Het dichte bladerdek van bodembedekkers werkt als een natuurlijke mulchlaag. Het beschermt de bodem tegen de felle zon en wind, waardoor water minder snel verdampt. Dit betekent dat je minder vaak water hoeft te geven, wat goed is voor het milieu én je waterrekening. Je planten blijven langer fris, zelfs tijdens drogere periodes.

VIDEO: Op zoek naar weinig tuinonderhoud dit jaar? Probeer Easihold #asmr #asmrsounds #satisfying #homeinspo

Bescherming tegen erosie

Heb je een tuin met hellingen of taluds? Bodembedekkers zijn ideaal om de grond vast te houden. Hun wortelstelsels verankeren de aarde en voorkomen dat regenwater de grond wegspoelt. Zo blijft je tuin intact, ook bij hevige regenval.

Een prachtige, groene aanblik

Bodembedekkers zorgen voor een rustige en verzorgde uitstraling. Ze verbinden verschillende delen van de tuin met elkaar en geven een gevoel van eenheid. Veel soorten hebben bovendien aantrekkelijke bladeren of bloeien uitbundig, wat extra kleur en textuur toevoegt aan je tuinontwerp.

Meer over dit onderwerp

Onmisbare leesstukken over Moeiteloos onderhoud: kies de juiste bodembedekker vind je hier.

• Ontdek de kracht van de accu grasmaaier: moeiteloos maaien …
• OpMaat Bodem (Online+app) – Sdu

Alternatief voor gras

Op plekken waar gras moeilijk groeit, zoals onder bomen of op steile hellingen, zijn bodembedekkers een uitstekend alternatief. Ze vragen vaak minder onderhoud dan een gazon (denk aan maaien!) en gedijen beter in lastige omstandigheden.

De juiste bodembedekker kiezen: waar let je op?

Niet elke bodembedekker past overal. De sleutel tot succes is de juiste plant op de juiste plek. Denk goed na over de omstandigheden in jouw tuin en wat je wensen zijn.

Zon of schaduw?

Dit is een cruciale factor. Sommige bodembedekkers houden van de volle zon, terwijl andere juist floreren in de (half)schaduw.

• Zonnige plekken: Kijk naar soorten zoals Kruiptijm (Thymus serpyllum), Vetkruid (Sedum), of Klokjesbloem (Campanula portenschlagiana). Deze planten kunnen goed tegen warmte en droogte. Ideaal voor een onderhoudsarme border op het zuiden.
• Schaduwrijke plekken: Onder bomen of aan de noordkant van je huis doen planten als Maagdenpalm (Vinca minor), Goudaardbei (Waldsteinia ternata) of Schaduwkruid (Pachysandra terminalis) het vaak goed. Kies de beste bodembedekker voor schaduw om donkere hoekjes op te fleuren.

Welke grondsoort heb je?

De bodem bepaalt mede welke planten zich thuis voelen. Is de grond in jouw tuin zanderig en droog, of juist kleiachtig en vochtig?

• Droge grond: Veel vetplantachtige bodembedekkers (Sedum, Sempervivum) en mediterrane kruiden (Tijm, Rozemarijn – hoewel die laatste hoger wordt) zijn perfect voor droge, goed doorlatende grond. Wintergroene bodembedekkers voor droge grond zijn vaak sterk en vragen weinig water.
• Vochtige grond: Soorten zoals Penningkruid (Lysimachia nummularia) of bepaalde varens (als bodembedekker) houden van een vochtigere omgeving. Let wel op dat de grond niet constant nat blijft, want wortelrot ligt op de loer.
• Normale tuingrond: Veel bodembedekkers zijn gelukkig niet heel kieskeurig en doen het goed in standaard tuinaarde. Denk aan Ooievaarsbek (Geranium macrorrhizum) of Elfenbloem (Epimedium).

Wintergroen of bladverliezend?

Wil je het hele jaar door een groen tapijt, of vind je het niet erg als de planten in de winter bovengronds afsterven?

• Wintergroene bodembedekkers: Deze behouden hun blad in de winter en zorgen zo voor structuur en kleur, ook in de koudere maanden. Populaire wintergroene keuzes zijn Vinca minor, Pachysandra terminalis, Waldsteinia ternata en veel Sedum-soorten. Ze onderdrukken ook in de winter onkruidgroei.
• Bladverliezende bodembedekkers: Deze sterven in de herfst bovengronds af en lopen in het voorjaar weer uit. Ze bieden vaak een mooie seizoensvariatie met bloemen of herfstkleuren. Voorbeelden zijn bepaalde Geranium-soorten of Lievevrouwebedstro (Galium odoratum).

Kun je erover lopen?

Plan je een pad door de bodembedekkers of spelen er kinderen in de buurt? Kies dan een soort die enige betreding verdraagt. Kruiptijm en Loopkamille (Chamaemelum nobile ‘Treneague’) zijn hier voorbeelden van. Veel andere bodembedekkers beschadigen snel als je er regelmatig overheen loopt.

Gewenste hoogte en groeisnelheid

Bodembedekkers variëren in hoogte, van slechts enkele centimeters tot zo’n 30-40 cm. Kies een hoogte die past bij de schaal van je tuin en de omliggende planten. Let ook op de groeisnelheid. Sommige soorten, zoals Klimop (Hedera helix – let op, kan invasief zijn!), groeien erg snel en hebben misschien wat meer begeleiding nodig. Andere, zoals bepaalde Saxifraga-soorten, groeien langzamer maar vormen een heel dicht tapijt.

Jouw persoonlijke stijl

Uiteindelijk kies je natuurlijk ook planten die je mooi vindt. Let op de bladvorm, bladkleur (er zijn soorten met grijs, bont of roodachtig blad) en de bloeitijd en -kleur. Wil je een strakke, moderne uitstraling of juist een weelderige, natuurlijke look? Er is voor elke smaak een passende bodembedekker te vinden.

Populaire onderhoudsarme bodembedekkers

Om je op weg te helpen, hier een paar populaire keuzes, ingedeeld naar hun favoriete plek:

Voor zonnige plekken

• Sedum (Vetkruid): Verschillende soorten en kleuren, zeer droogtetolerant, wintergroen, ideaal voor rotstuinen of droge borders.
• Thymus serpyllum (Kruiptijm): Laagblijvend, geurend, bloeit met kleine roze of paarse bloemetjes, kan lichte betreding aan.
• Campanula portenschlagiana (Klokjesbloem): Vormt een dicht tapijt met massa’s paarse klokjesbloemen in de zomer.
• Geranium sanguineum (Bloedooievaarsbek): Bloeit lang met roze bloemen, doet het goed in de zon en verdraagt droogte redelijk.

Voor schaduwrijke plekken

• Vinca minor (Kleine maagdenpalm): Wintergroen, met blauwe of witte bloemetjes in het voorjaar, zeer sterk en betrouwbaar.
• Waldsteinia ternata (Goudaardbei): Wintergroen, lijkt op aardbeiplantjes, met gele bloemen in het voorjaar. Vormt snel een dicht tapijt.
• Pachysandra terminalis (Schaduwkruid): Wintergroen, glanzend blad, houdt van zure grond (onder coniferen bijvoorbeeld).
• Epimedium (Elfenbloem): Sierlijk blad, vaak mooie herfstkleur, delicate bloemetjes in het voorjaar.

Voor droge grond

• Stachys byzantina (Ezelsoor): Zilverachtig, aaibaar blad, houdt van zon en droogte.
• Sedum-soorten: Zoals hierboven genoemd, de kampioenen van droge grond.
• Cerastium tomentosum (Viltige hoornbloem): Zilvergrijs blad en witte bloemen, groeit snel op droge, zonnige plekken.

Wintergroene opties

• Vinca minor, Waldsteinia ternata, Pachysandra terminalis: Al genoemd bij schaduw, maar hun wintergroene karakter is een groot pluspunt.
• Ajuga reptans (Kruipend zenegroen): Vaak met paarsachtig blad en blauwe bloemaren in het voorjaar, wintergroen.
• Hedera helix (Klimop): Zeer sterk en groeit bijna overal, maar kan woekeren. Kies eventueel een minder snel groeiende variant.

Tips voor het planten en de startfase

Heb je de perfecte bodembedekker gevonden? Met een goede start zorg je ervoor dat ze snel aanslaan en een mooi dicht tapijt vormen.

Maak de grond goed los en onkruidvrij

Voordat je plant, is het essentieel om de bodem goed voor te bereiden. Verwijder al het bestaande onkruid zorgvuldig, inclusief de wortels. Maak de grond goed los zodat de wortels makkelijk kunnen groeien. Verbeter de grond eventueel met wat compost.

Houd de juiste plantafstand aan

Op het plantenlabel staat vaak de aanbevolen plantafstand. Houd je hieraan. Plant je ze te dicht op elkaar, dan concurreert het te veel. Plant je ze te ver uit elkaar, dan duurt het langer voordat de bodem bedekt is en krijgt onkruid meer kans. Meestal plant je zo’n 7 tot 11 planten per vierkante meter, afhankelijk van de soort.

Geef voldoende water na het planten

Zeker in de eerste weken na het planten hebben de jonge bodembedekkers voldoende water nodig om goed te wortelen. Geef regelmatig water, vooral bij droog weer.

Overweeg een mulchlaag in het begin

Om onkruidgroei in de beginfase (als de planten nog niet dichtgegroeid zijn) tegen te gaan en vocht vast te houden, kun je een dun laagje mulch (zoals boomschors of houtsnippers) tussen de planten aanbrengen. Zodra de bodembedekkers dichtgegroeid zijn, is dit niet meer nodig.

Met de juiste keuze en een goede start geniet je binnen de kortste keren van een prachtig, groen tapijt in je tuin. Een tapijt dat niet alleen mooi is, maar je ook veel tuinierwerk uit handen neemt. Zo houd je meer tijd over om te ontspannen en te genieten van jouw groene oase.

Veelgestelde vragen over bodembedekkers

Hoe snel groeien bodembedekkers dicht?

Dit hangt sterk af van de soort en de omstandigheden. Sommige soorten, zoals Waldsteinia of Vinca, kunnen binnen één tot twee seizoenen een aardig dicht tapijt vormen. Andere, zoals bepaalde Sedum-soorten, groeien langzamer. Een goede start (voorbereiding grond, water geven) versnelt het proces.

Betekent een bodembedekker dat ik nooit meer hoef te wieden?

Bodembedekkers onderdrukken onkruid heel effectief, maar 100% onkruidvrij is een utopie. Vooral hardnekkige wortelonkruiden (zoals heermoes of zevenblad) kunnen er soms nog doorheen komen, zeker in het begin. Eenmaal dichtgegroeid, is het wieden echter minimaal.

Zijn bodembedekkers geschikt voor een helling?

Ja, veel bodembedekkers zijn juist ideaal voor hellingen! Hun wortels houden de grond goed vast en voorkomen erosie. Sterke, goed wortelende soorten zoals Vinca, Waldsteinia of bepaalde Geraniums zijn hiervoor zeer geschikt. Voor een optimaal resultaat is het ook belangrijk om je terras en borders goed te onderhouden, zodat je tuin er altijd piekfijn uitziet, bekijk hier tips voor het onderhouden van je terras en borders. Voor nog meer ideeën om je tuin makkelijk te onderhouden, lees ook onze onderhoudsvrije tuin tips.

Wat doe ik als een bodembedekker te enthousiast groeit?

Sommige bodembedekkers kunnen flink uitbreiden. Je kunt ze eenvoudig in toom houden door de randen af te steken met een spade. Knip of steek de uitlopers weg die buiten het gewenste gebied groeien. Doe dit bij voorkeur in het voor- of najaar.

Zijn er ook bloeiende bodembedekkers?

Jazeker! Veel bodembedekkers zorgen niet alleen voor een groen tapijt, maar verrassen ook met prachtige bloemen. Denk aan de blauwe bloemen van Vinca, de gele van Waldsteinia, de paarse van Campanula, de roze van Geranium sanguineum of de diverse kleuren van Kruiptijm en Sedum.